Decyzje zobowiązujące w polskim prawie ochrony konkurencji. Problemy proceduralne i systemowe – Marcin Mleczko


Nakładem Wydawnictwa Instytutu Nauk Prawnych PAN ukazała się kolejna elektroniczna monografia z serii: „Frontier Research” – publikacja Marcina Mleczko pt. „Decyzje zobowiązujące w polskim prawie ochrony konkurencji. Problemy proceduralne i systemowe”.

Praca poświęcona jest instytucji decyzji zobowiązujących w sprawach praktyk ograniczających konkurencję i związanych z nią najważniejszych problemów proceduralnych oraz systemowych, występujących na gruncie prawa polskiego. Instytucja decyzji zobowiązującej (uregulowana w art. 12 u.o.k.k.) jest skomplikowaną konstrukcją prawną, której praktyka stosowania wskazuje, że stała się ona niezbędnym instrumentem prawa konkurencji. Decyzje zobowiązujące są na ogół korzystnymi rozwiązaniami zarówno dla przedsiębiorców, jak i wydającego je organu. Atrakcyjność tej instytucji dla przedsiębiorców wynika m.in. z braku nakładanej kary finansowej, braku stwierdzenia naruszenia oraz szybszego zakończenia sprawy, co z kolei może pozytywnie wpływać na wizerunek firmy. Dla Prezesa UOKiK korzyści mogą wynikać z możliwości dokonania szybszej zmiany na rynku i przywrócenia warunków konkurencji, oszczędności kosztów oraz zasobów, które można przeznaczyć na wykrywanie innych naruszeń.

Autor przedstawia najważniejsze decyzje zobowiązujące wydane dotychczas przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz dokonuje ich analizy z punktu widzenia poprawności proceduralnej i zgodności z prowadzeniem optymalnej polityki prawa konkurencji. Proponuje odpowiednie rozwiązania występujących obecnie problemów proceduralnych i systemowych oraz stawia tezę, że problemy o charakterze systemowym są wpisane w charakter instytucji decyzji zobowiązujących. Autor podjął próbę udzielenia odpowiedzi na pytania o charakter dialogu między Prezesem UOKiK a przedsiębiorcami w postępowaniu w sprawie wydania decyzji zobowiązującej; czy jest to dialog równych podmiotów; czy wydanie decyzji zobowiązującej oznacza przyznanie się przez przedsiębiorcę do stosowania zakazanej praktyki; jak Prezes UOKiK może zareagować na złożenie przez przedsiębiorcę zobowiązań pozornych?

Jeden z najważniejszych aspektów optymalnego stosowania decyzji zobowiązujących to element odstraszania (deterrence) potencjalnych naruszycieli przed praktykami antykonkurencyjnymi. Jego znaczenie w odniesieniu do instytucji decyzji zobowiązujących jest niewątpliwie mniejsze niż w przypadku pozostałych instrumentów używanych w modelu spornym. Autor zwrócił również uwagę na kwestię obniżonej pewności prawnej związanej z wydawaniem decyzji zobowiązujących. Niski wymóg dowodowy, jakim jest uprawdopodobnienie, często skutkuje lakonicznymi uzasadnieniami ze strony Prezesa UOKiK. Nie stanowią one cennych „wskazówek” na przyszłość zarówno dla innych przedsiębiorców, jak i organu. Są natomiast poddawane kontroli niezwykle rzadko lub wcale się ich nie sprawdza. Prezes UOKiK, korzystając z szerokiego zakresu swobodnego uznania, musi każdorazowo ocenić, jaki jest charakter sprawy i czy można wydać decyzję zobowiązującą kosztem obniżenia pewności prawnej.

Dr hab. Paweł Podrecki, prof. INP PAN w recenzji wydawniczej, wskazując na istotne znaczenie publikacji dla rozwoju badań naukowych nad skutecznością mechanizmów ochronnych konkurencji, zauważył:

„Warto wyróżnić, że w podsumowaniu swoich wyników badań Autor wskazuje na korzyści decyzji zobowiązujących dla przedsiębiorców, które wynikają m.in. z braku nakładanej kary finansowej, braku stwierdzenia naruszenia oraz szybszego zakończenia sprawy. Systemowe zalety, to z kolei możliwość dokonania szybszej zmiany na rynku i przywrócenia warunków konkurencji, przy oszczędności kosztów oraz zasobów organu antymonopolowego. Autor stawia jednocześnie tezę, że problemy o charakterze systemowym są wpisane w charakter instytucji decyzji zobowiązujących. Tak przedstawione wyniki badań należy uznać za wartościowe, a sposób ich prezentacji za oryginalny. Praca porządkuje dotychczasową wiedzę i krytycznie ocenia instytucję, które może okazać się skuteczniejszym narzędziem egzekwowania prawa.”


Autor: Marcin Mleczko
Recenzje: dr hab. Paweł Podrecki, prof. INP PAN
Seria wydawnicza: Frontier Research
ISBN: 978-83-66300-16-3
DOI: 10.5281/zenodo.3754282
Ilość stron: 59

Publikacja wydana w modelu Open Access na licencji CC-BY 4.0 jest dostępna w e-Bibliotece Prawniczej.

Publikacja wydana w modelu Open Access na licencji CC-BY 4.0e-Bibliotece Prawniczej.

cin@inp.pan.pl
wydawnictwo@inp.pan.pl