Informujemy, że projekt DETECTIVE, który współtworzył dr Tomasz Zimny z Zakładu Polskiego i Europejskiego Prawa Własności Przemysłowej INP PAN, uzyskał finansowanie w ramach programu Horyzont Europa. Projekt będzie realizowany przez międzynarodowe, interdyscyplinarne konsorcjum badawcze. Instytut Nauk Prawnych PAN jest jednym z dwóch polskich partnerów konsorcjum – obok Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego. Konsorcjum zrzesza 18 podmiotów ze Szwecji, Belgii, Holandii, Niemiec, Austrii, Szwajcarii, Cypru, Polski i Słowenii.
Celem projektu jest opracowanie metod wykrywania, identyfikacji i ilościowego oznaczania produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych z wykorzystaniem nowych technik genomowych (NGT) oraz określenie ram prawnych dla dopuszczalności stosowania takich metod.
W prawie unijnym produkty NGT są obecnie traktowane jak organizmy zmodyfikowane genetycznie (GMO). Oznacza to, że podlegają rygorystycznym warunkom udzielania zezwoleń i kontroli, które obejmują m. in. konieczność opracowywania przez przedsiębiorców metod identyfikacji i oznaczania konkretnych produktów. Metody analityczne powszechnie stosowane w przypadku klasycznych GMO są często nieodpowiednie dla produktów NGT. Mały zakres ingerencji w genom, charakterystyczny dla zastosowania niektórych NGT, uniemożliwia wykrycie i jednoznaczną identyfikację ich produktów, a także wykazanie, że powstały one z wykorzystaniem takich metod.
Projekt DETECTIVE zbada możliwości wykrywania produktów NGT ze znanymi i nieznanymi zmianami genetycznymi, zarówno przy wykorzystaniu metod analitycznych, jak i przy wykorzystaniu sztucznej inteligencji. Wyniki projektu mają umożliwić dalsze badania i innowacje w zakresie produktów NGT oraz tworzenie innowacyjnych produktów spożywczych. Tym samym mają przyczynić się do realizacji celów unijnej strategii Farm to Fork („od pola do stołu”) – stworzenia przejrzystego, zrównoważonego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego.
Rolą dr. Tomasza Zimnego będzie określenie prawnych uwarunkowań stosowania metod opracowywanych w ramach projektu. Celem planowanych badań jest ustalenie, kiedy nałożenie na przedsiębiorców obowiązku tworzenia i stosowania metod wykrywania i identyfikacji konkretnych produktów będzie prawnie dopuszczalne, a kiedy będzie niedopuszczalne – niecelowe, albo wręcz niemożliwe ze względu na techniczne ograniczenia takich metod.