W dniach 17-19 stycznia w Malmo odbyło się spotkanie rozpoczynające realizację projektu z DETECTIVE, finansowanego ze środków programu Horyzont Europa. Celem projektu jest opracowanie nowych metod wykrywania produktów nowych technik genomowych (NGT). INP PAN uczestniczy w projekcie jako jeden z członków konsorcjum, naszym zadaniem będzie przeprowadzenie analiz pozwalających na opracowanie metod, które będą zgodne z prawnymi warunkami prowadzenia badań oraz wprowadzania do obrotu produktów NGT, a także podniesienie kompetencji różnego rodzaju interesariuszy (w tym pracowników laboratoriów referencyjnych i inspekcji) mających do czynienia z takimi produktami.
Instytut Nauk Prawnych PAN jest jednym z dwóch polskich partnerów konsorcjum – obok Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego. Konsorcjum zrzesza 18 podmiotów ze Szwecji, Belgii, Holandii, Niemiec, Austrii, Szwajcarii, Cypru, Polski i Słowenii.
Celem projektu jest opracowanie metod wykrywania, identyfikacji i ilościowego oznaczania produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych z wykorzystaniem nowych technik genomowych (NGT) oraz określenie ram prawnych dla dopuszczalności stosowania takich metod.
W prawie unijnym produkty NGT są obecnie traktowane jak organizmy zmodyfikowane genetycznie (GMO). Oznacza to, że podlegają rygorystycznym warunkom udzielania zezwoleń i kontroli, które obejmują m. in. konieczność opracowywania przez przedsiębiorców metod identyfikacji i oznaczania konkretnych produktów. Metody analityczne powszechnie stosowane w przypadku klasycznych GMO są często nieodpowiednie dla produktów NGT. Mały zakres ingerencji w genom, charakterystyczny dla zastosowania niektórych NGT, uniemożliwia wykrycie i jednoznaczną identyfikację ich produktów, a także wykazanie, że powstały one z wykorzystaniem takich metod.
Projekt DETECTIVE zbada możliwości wykrywania produktów NGT ze znanymi i nieznanymi zmianami genetycznymi, zarówno przy wykorzystaniu metod analitycznych, jak i przy wykorzystaniu sztucznej inteligencji. Wyniki projektu mają umożliwić dalsze badania i innowacje w zakresie produktów NGT oraz tworzenie innowacyjnych produktów spożywczych. Tym samym mają przyczynić się do realizacji celów unijnej strategii Farm to Fork („od pola do stołu”) – stworzenia przejrzystego, zrównoważonego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego.
Rolą dr. Tomasza Zimnego będzie określenie prawnych uwarunkowań stosowania metod opracowywanych w ramach projektu. Celem planowanych badań jest ustalenie, kiedy nałożenie na przedsiębiorców obowiązku tworzenia i stosowania metod wykrywania i identyfikacji konkretnych produktów będzie prawnie dopuszczalne, a kiedy będzie niedopuszczalne – niecelowe, albo wręcz niemożliwe ze względu na techniczne ograniczenia takich metod.
Zachęcamy do zapoznania się z informacją prasową przygotowaną przez Konsorcjum realizujące projekt.