Przewody doktorskie

 

Tryb postępowania w sprawie nadania stopnia doktora w Instytucie Nauk Prawnych PAN (Załącznik do Uchwały Nr 110 – 2019 Rady Naukowej INP PAN z dnia 14 czerwca 2019 r.)

---

I. POSTANOWIENIA OGÓLNE

---

1. Postępowanie w sprawie nadania stopnia doktora nauk prawnych przeprowadza Rada Naukowa Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk (dalej: INP PAN), a w zakresie przewidzianym w niniejszej uchwale – komisje powołane przez Radę Naukową INP PAN, stosując przepisy art. 177-197 i art. 217 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. poz. 1668, z późn.zm.) oraz postanowienia niniejszej uchwały.
2. Uchwała stosuje się do postępowania w sprawie nadania stopnia doktora nauk prawnych w trybie eksternistycznym. W przypadku prowadzenia przez INP PAN szkoły doktorskiej, uchwałę stosuje się z uwzględnieniem regulaminu tej szkoły uchwalonego na podstawie art. 205 ust. 2 powołanej ustawy z dnia 20 lipca 2018 r.
3. Uchwały nie stosuje się do przewodów doktorskich wszczętych przed 30 kwietnia 2019 r., do których, zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy z dnia 3 lipca 2018 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. poz. 1669, z późn.zm.), przepisy ustawy z dnia 14 marca 2005 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz.U. z 2017 r. poz. 1789) oraz przepisy wykonawcze wydane na podstawie tej ustawy.

---

II. WYZNACZANIE PROMOTORA, PROMOTORÓW LUB PROMOTORA POMOCNICZEGO

---

1. Osoba ubiegająca się o stopień doktora przed złożeniem wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie nadania stopnia doktora składa wniosek o wyznaczenie promotora lub promotora i promotora pomocniczego, załączając oświadczenia kandydatów na promotora i promotora pomocniczego o wyrażeniu zgody na pełnienie tych funkcji, jak również swoje zobowiązanie do wniesienia opłaty, o której mowa w rozdziale IV, odpowiednio do postanowień tego rozdziału.
2. We wniosku, o którym mowa w pkt 1, wskazuje się przewidywany temat rozprawy doktorskiej.
3. Jeżeli rozprawa doktorska obejmuje zagadnienia naukowe z więcej niż jednej dyscypliny, osoba ubiegająca się o stopień doktora może złożyć wniosek o wyznaczenie promotorów. W takiej sytuacji w uchwale o wyznaczeniu promotorów Rada Naukowa wskazuje dyscyplinę̨, w której będzie się toczyć postępowanie w sprawie nadania stopnia doktora, przy czym postępowanie prowadzone w INP PAN może prowadzić do nadania stopnia jedynie doktora nauk prawnych.
4. Jeżeli rozprawa doktorska ma być przedstawiona w języku obcym, do wniosku należy załączyć zgodę promotora, promotora pomocniczego lub promotorów na przedstawienie rozprawy w tym języku.
5. Rada Naukowa INP PAN podejmuje uchwałę w sprawie wyznaczenia promotora lub promotora i promotora pomocniczego albo promotorów w głosowaniu tajnym, bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy członków Rady uprawnionych do głosowania. W głosowaniu biorą udział członkowie Rady posiadający tytuł profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego albo uprawnienia równoważne uprawnieniom wynikającym z posiadania stopnia doktora habilitowanego w danej dyscyplinie, w myśl art. 226 ust. 1 – ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
6. Rada Naukowa wyznacza promotora w miejsce osoby, która z uzasadnionej przyczyny złożyła rezygnację z pełnienia tej funkcji. Wyznaczenie nowego promotora następuje po złożeniu wniosku przez osobę pełniącą dotychczas tę funkcję, na wniosek kandydata i po wyrażeniu pisemnej zgody przez pracownika naukowego, który ma być wyznaczony na promotora. Głosowanie w sprawie wyznaczenia nowego promotora odbywa się w trybie określonym w ust. 5.
7. Rada Naukowa wyznacza promotora pomocniczego w miejsce osoby, która z uzasadnionej przyczyny złożyła rezygnację z pełnienia tej funkcji. Wyznaczenie nowego promotora pomocniczego następuje po złożeniu wniosku przez osobę pełniącą dotychczas tę funkcję, na wspólny wniosek kandydata i promotora, po wyrażeniu pisemnej zgody przez pracownika naukowego, który ma być wyznaczony na promotora pomocniczego. Głosowanie w sprawie wyznaczenia nowego promotora pomocniczego odbywa się w trybie określonym w ust.5.

---

III. SPOSÓB WERYFIKACJI EFEKTÓW UCZENIA SIĘ DLA KWALIFIKACJI NA POZIOMIE 8 PRK

---

1. Osoba, która zamierza ubiegać się o wszczęcie postępowania w sprawie nadania stopnia doktora, przed złożeniem wniosku, o którym mowa w art. V pkt 1, składa do Przewodniczącego Rady Naukowej INP PAN wniosek o przeprowadzenie egzaminu w celu weryfikacji efektów uczenia się dla kwalifikacji na poziomie 8 PRK, z zastrzeżeniem pkt 2.
2. Absolwent studiów doktoranckich INP PAN, zgodnie z uchwałą Rady Naukowej INP PAN z dnia 13 kwietnia 2018 roku wydaną na podstawie § 4 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 10 lutego 2017 r. w sprawie kształcenia na studiach doktoranckich w uczelniach i jednostkach naukowych (Dz. U. poz. 256) oraz § 1 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 września 2016 r. w sprawie charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji uzyskiwanych w ramach szkolnictwa wyższego po uzyskaniu kwalifikacji pełnej na poziomie 4 – poziomy 6-8 (Dz.U. poz. 1594), wydanym na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy z 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz.U. z 2017 r., poz.986), w trakcie studiów doktoranckich nabywa kwalifikacje na poziomie 8 PRK. Zaświadczenie o ukończeniu studiów doktoranckich INP PAN poświadcza uzyskanie efektów uczenia się dla kwalifikacji na poziomie 8 PRK.
3. Egzamin, o którym mowa w pkt 1, przeprowadza komisja powołana przez Rade Naukową INP PAN, (zwana dalej „Komisją ds. weryfikacji efektów uczenia się”), złożona z co najmniej 3 członków Rady Naukowej posiadających tytuł profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego albo uprawnienia równoważne uprawnieniom wynikającym z posiadania stopnia doktora habilitowanego w danej dyscyplinie oraz z promotora. Komisja podejmuje uchwały większością głosów przy obecności co najmniej 2/3 jej członków, w tym promotora.
4. Członkowie komisji podczas rozmowy z osobą ubiegającą się o nadanie stopnia doktora weryfikują jej kwalifikacje w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych w stopniu określonym w pkt 5, w tym w związku z treścią przygotowywanej bądź ukończonej rozprawy doktorskiej.
5. Kandydat wnioskujący o przeprowadzenie postępowania w sprawie nadania stopnia doktora wykazywać powinien następujące kwalifikacje:

Wiedza	Zna i rozumie
W-01	w stopniu umożliwiającym rewizję istniejących paradygmatów – światowy dorobek, obejmujący podstawy teoretyczne oraz zagadnienia ogólne i wybrane zagadnienia szczegółowe – właściwe dla dyscypliny naukowej,
W-02	zna i rozumie główne trendy rozwojowe dyscypliny naukowej, istotne dla programu kształcenia,
W-03	zna i rozumie metodologię badań naukowych,
W-04	fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji,
W-05	ekonomiczne, prawne i inne istotne uwarunkowania działalności badawczej
Umiejętności	Potrafi
U-01	wykorzystywać wiedzę z różnych dziedzin nauki lub sztuki do twórczego identyfikowania, formułowania i innowacyjnego rozwiązywania złożonych problemów lub wykonywania zadań o charakterze badawczym, a w szczególności: definiować cel i przedmiot badań, formułować hipotezę badawczą, rozwijać metody, techniki i narzędzia badawcze oraz twórczo je stosować, wnioskować na podstawie wyników badań,
U-02	transferować wyniki prac badawczych do sfery gospodarczej i społecznej,
U-03	upowszechniać wyniki badań, także w formach popularnych,
U-04	inicjować debatę,
U-05	uczestniczyć w dyskursie naukowym,
U-06	posługiwać się językiem obcym w stopniu umożliwiającym uczestnictwo w międzynarodowym środowisku naukowym i zawodowym,
U-07	planować i realizować indywidualne i zespołowe przedsięwzięcie badawcze lub twórcze, także w środowisku międzynarodowym,
U-08	samodzielnie planować i działać na rzecz własnego rozwoju oraz inspirować i organizować rozwój innych osób,
U-09	opracowywać programy kształcenia lub szkolenia i realizować je z wykorzystaniem nowoczesnych metod i narzędzi
Kompetencje społeczne	Jest gotów do
K-01	krytycznej oceny dorobku reprezentowanej dyscypliny naukowej,
K-02	krytycznej oceny własnego wkładu w rozwój tej dyscypliny,
K-03	uznawania znaczenia wiedzy i rozwiązywania problemów poznawczych i praktycznych,
K-04	wypełniania zobowiązań społecznych badaczy i twórców,
K-05	inicjowania działania na rzecz interesu publicznego,
K-06	myślenia i działania w sposób przedsiębiorczy,
K-07	podtrzymywania i rozwijania etosu środowisk badawczych i twórczych, w tym: prowadzenia badań w sposób niezależny, respektowania zasady publicznej własności wyników badań naukowych z uwzględnieniem zasad ochrony własności intelektualnej

6. Komisja do spraw weryfikacji efektów uczenia się, po stwierdzeniu, że kandydat dysponuje kwalifikacjami opisanymi w pkt 5, podejmuje uchwałę o uzyskaniu przez kandydata efektów uczenia się na poziomie kwalifikacji na poziomie 8 PRK. Uchwała ta jest podstawą wydania kandydatowi przez Dyrektora INP PAN certyfikatu poświadczającego uzyskanie efektów uczenia się dla kwalifikacji na poziomie 8 PRK.
7. Kandydatowi, wobec którego Komisja nie stwierdziła powyższych kwalifikacji, służy prawo ponownego przystąpienia do egzaminu. Termin ponownego egzaminu nie może przypadać w czasie krótszym niż 5 miesięcy od czasu przeprowadzenia pierwszego egzaminu.

---

IV. ZASADY USTALANIA WYSOKOŚCI OPŁATY ZA POSTĘPOWANIE W SPRAWIE NADANIA STOPNIA DOKTORA

---

1. Kandydat do stopnia doktora wnosi na rzecz INP PAN opłatę za przeprowadzenie postępowania w tej sprawie, z zastrzeżeniem pkt 2 i 3.
2. Opłaty nie pobiera się od kandydata do stopnia doktora będącego pracownikiem Instytutu.
3. W uzasadnionych przypadkach Dyrektor Instytutu może zwolnić kandydata do stopnia doktora, na jego wniosek, z opłaty w całości lub w części.
4. Wysokość opłaty ustala, w drodze zarządzenia, Dyrektor Instytutu, przy czym nie może ona przekraczać kosztów postępowania, uwzględniających w szczególności wynagrodzenie promotora lub promotorów, promotora pomocniczego i recenzentów.

---

V.ZŁOŻENIE ROZPRAWY DOKTORSKIEJ I WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA

---

1. Osoba ubiegająca się o nadanie stopnia doktora składa wniosek do Przewodniczącego Rady Naukowej INP PAN o wszczęcie postępowania w sprawie nadania stopnia doktora ze wskazaniem dziedziny i dyscypliny.
2. Do wniosku dołącza się:
   1. rozprawę doktorską wraz ze streszczeniem w języku angielskim, a w przypadku rozprawy doktorskiej przedstawionej w języku obcym ze streszczeniem w języku polskim oraz autoreferatem; w razie gdy rozprawa doktorska jest zbiorem opublikowanych i powiązanych tematycznie artykułów naukowych, dołącza się również krótki opis (10-15 stron) przedstawiający osiągnięcia wnioskodawcy i ich odniesienie do aktualnego stanu wiedzy, a jeżeli wnioskodawca przedstawia jako rozprawę doktorską publikację wieloautorską lub publikacje wieloautorskie – oświadczenia współautorów o procencie ich udziału w publikacji;
   2. pozytywną opinię promotora lub promotorów co do rozprawy doktorskiej;
   3. życiorys;
   4. poświadczoną (notarialnie, przez podmiot wydający albo przez sekretariat INP PAN w razie składania bezpośrednio) kopię dokumentu potwierdzającego posiadanie tytułu zawodowego magistra;
   5. wykaz prac naukowych, z załączeniem dorobku, o którym mowa w art. 186 ust. 1 pkt 3 lit. a i b powołanej ustawy z dnia 20 lipca 2018 r.;
   6. certyfikat, o którym mowa w rozdziale III pkt 6 lub poświadczoną kopię dyplomu ukończenia studiów bądź innego certyfikatu poświadczającego spełnienie wymagania określonego w art. 186 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy z dnia 20 lipca 2018 r.;
   7. poświadczoną kopię certyfikatu lub dyplomu ukończenia studiów poświadczającego znajomość nowożytnego języka obcego na poziomie biegłości językowej co najmniej B2
   8. informację o przebiegu postępowania o nadanie stopnia doktora, jeżeli kandydat ubiegał się uprzednio o nadanie tego stopnia w zakresie nauk prawnych.
3. Rozprawę doktorską składa się w 5 egzemplarzach, a jej streszczenie i autoreferat w 15 egzemplarzach – w formie papierowej z kopią zapisaną na elektronicznym nośniku danych,
4. Rada Naukowa INP PAN wszczyna postępowanie w sprawie nadania stopnia doktora w drodze uchwały podjętej w głosowaniu tajnym, bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy członków Rady uprawnionych do głosowania. W głosowaniu biorą udział członkowie Rady posiadający tytuł profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego albo uprawnienia równoważne uprawnieniom wynikającym z posiadania stopnia doktora habilitowanego w danej dyscyplinie, jak również promotor (promotorzy).
5. Jeżeli wnioskodawca, w dołączonym do wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie nadania stopnia doktora w kopii dokumentu potwierdzającym posiadanie tytułu zawodowego magistra nie wykazał ukończenia jednolitych studiów magisterskich na kierunku prawo, zobowiązany jest on do spełnienia warunku wykazania się wiedzą z zakresu prawa, a w takim przypadku Rada Naukowa w uchwale o wszczęciu postępowania stwierdza obowiązek złożenia przez wnioskodawcę pięciu egzaminów uzupełniających z następujących gałęzi prawa: prawo konstytucyjne, prawo karne, prawo cywilne, prawo administracyjne oraz prawo procesowe do wyboru: cywilne, karne oraz administracyjne i sądowoadministracyjne. Uzyskanie przez wnioskodawcę pozytywnych ocen ze wszystkich tych pięciu egzaminów jest warunkiem dopuszczenia do dalszych czynności postępowania w sprawie nadania stopnia doktora.
6. W przypadku, o którym mowa w pkt 5:
   1. Przewodniczący Rady Naukowej:
      1. wyraża zgodę na proponowany przez wnioskodawcę przedmiot z zakresu prawa procesowego, przy czym, w porozumieniu z promotorem, może zgody nie wyrazić i wskazać inny przedmiot z tego zakresu, biorąc pod uwagę tematykę rozprawy doktorskiej wnioskodawcy;
      2. wyznacza termin dla kandydata na złożenie przepisanych egzaminów;
   2. Dyrektor INP PAN wyznacza egzaminatorów do przeprowadzenia egzaminów.

---

VI. POWOŁYWANIE KOMISJI DOKONUJĄCEJ CZYNNOŚCI W POSTĘPOWANIU W SPRAWIE NADANIA STOPNIA DOKTORA (KOMISJI DOKTORSKIEJ)

---

1. Po podjęciu uchwały o wszczęciu postępowania w sprawie nadania stopnia doktora Rada Naukowa na wniosek Przewodniczącego Rady Naukowej powołuje komisję do przeprowadzenia czynności postępowania w sprawie nadania stopnia doktora, dalej określaną jako „komisja doktorska”.
2. W skład komisji doktorskiej wchodzi co najmniej 9 członków Rady Naukowej INP PAN, posiadających tytuł profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego albo uprawnienia równoważne uprawnieniom wynikającym z posiadania stopnia doktora habilitowanego w danej dyscyplinie. W skład komisji ponadto wchodzą: promotor (promotorzy) i recenzenci oraz, bez prawa głosu, promotor pomocniczy.
3. Komisja doktorska powoływana jest w drodze uchwały, podjętej w trybie określonym w rozdziale V pkt 4. W uchwale wskazuje się przewodniczącego, zastępcę przewodniczącego i sekretarza komisji doktorskiej.

---

VII. WYZNACZANIE RECENZENTÓW I RECENZJE

---

1. Recenzenci wyznaczani są po wszczęciu postępowania w sprawie nadania stopnia doktora, a w przypadku, o którym mowa w rozdziale V pkt 5 po pozytywnym złożeniu egzaminów uzupełniających, przez Radę Naukową INP PAN w drodze uchwały, na wniosek Przewodniczącego Rady Naukowej, po zasięgnięciu opinii promotora. Rada Naukowa podejmuje uchwałę w sprawie wyznaczenia recenzentów w trybie określonym w rozdziale V pkt 4.
2. Recenzje przedstawiane są w formie papierowej, z kopią na elektronicznym nośniku danych.
3. Recenzja w postępowaniu dotyczącym nadania stopnia doktora zawiera konkluzje co rozprawy doktorskiej. Recenzja może zawierać wnioski dotyczące uzupełnienia lub poprawy rozprawy doktorskiej – w takim przypadku rozprawa jest przekazywana promotorowi oraz osobie ubiegającej się o nadanie stopnia doktora. Po uzupełnieniu lub poprawie rozprawy jest ona kierowana do ponownej oceny tych samych recenzentów.
4. Rada Naukowa może na wniosek recenzenta, usprawiedliwiający przyczynę uchylenia się od sporządzania recenzji, podjąć uchwałę o wyznaczeniu nowego recenzenta w miejsce rezygnującego.
5. Rada Naukowa może, na wniosek komisji doktorskiej, nie przyjąć recenzji, o ile nie zawiera ona jednoznacznych i uzasadnionych konkluzji oraz zobowiązać recenzenta do jej uzupełnienia.
6. Recenzja może zawierać́ wniosek o wyróżnienie rozprawy doktorskiej. Wniosek taki winien być́ uzasadniony w sposób wskazujący na te walory pracy, które stanowią̨ o zasadności jej wyróżnienia. Wniosek o wyróżnienie rozprawy doktorskiej recenzent może złożyć́ również̇ w trakcie publicznej obrony rozprawy doktorskiej.

---

VIII. CZYNNOŚCI KOMISJI DOKTORSKIEJ – OBRONA PRACY DOKTORSKIEJ

---

1. Członkowie komisji doktorskiej zapoznają się z rozprawą doktorską lub jej streszczeniem i autoreferatem, jak również z recenzjami, doręczonymi co najmniej 7 dni przed terminem posiedzenia komisji.
2. Komisja doktorska podejmuje uchwałę w sprawie dopuszczenia do obrony rozprawy doktorskiej bezwzględną większością głosów przy obecności co najmniej połowy osób wchodzących w jej skład, w tym przewodniczącego lub zastępcy przewodniczącego.
3. W razie nieprzyjęcia uchwały o dopuszczeniu rozprawy do obrony sprawa kierowana jest na posiedzenie Rady Naukowej INP PAN. Rada Naukowa podejmuje uchwałę w tej sprawie w drodze postanowienia.
4. Obrona rozprawy odbywa się podczas otwartego posiedzenia komisji doktorskiej, z udziałem recenzentów, promotora jako członków Komisji (z prawem głosu) oraz promotora pomocniczego (bez prawa głosu).
5. Podczas obrony kandydat przedstawia główne założenia rozprawy doktorskiej, a następnie recenzenci przedstawiają̨ swoje recenzje. W przypadku nieobecności jednego z recenzentów przewodniczący komisji doktorskiej zarządza odczytanie recenzji, a następnie otwiera dyskusję, w której mogą̨ zabierać głos wszyscy obecni na posiedzeniu. Dyskusję kończy odpowiedź osoby ubiegającej się o nadanie stopnia doktora na uwagi oraz pytania uczestników obrony.
6. Po zamknięciu dyskusji komisja doktorska podczas niejawnej części posiedzenia podejmuje uchwałę o przyjęciu projektu uchwały Rady Naukowej w sprawie nadania stopnia. Uchwała podejmowana jest w głosowaniu tajnym bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy liczby członków komisji, w tym przewodniczącego lub zastępcy przewodniczącego, promotora oraz co najmniej dwóch recenzentów.

---

IX. NADANIE STOPNIA NAUKOWEGO DOKTORA

---

1. Rada Naukowa INP PAN podejmuje uchwałę w sprawie nadania stopnia naukowego doktora po zapoznaniu się z projektem uchwały przyjętym przez komisję doktorską i przedstawionym przez jej przewodniczącego, zastępcę przewodniczącego lub sekretarza,
2. Uchwałę w sprawie nadania stopnia naukowego doktora Rada Naukowa podejmuje w głosowaniu tajnym, bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy członków Rady uprawnionych do głosowania. W głosowaniu biorą udział członkowie Rady posiadający tytuł profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego albo uprawnienia równoważne uprawnieniom wynikającym z posiadania stopnia doktora habilitowanego w danej dyscyplinie, jak również promotor (promotorzy) i recenzenci.
3. Nieprzyjęcie uchwały o nadaniu stopnia naukowego doktora oznacza decyzję o odmowie nadania stopnia. W takim przypadku, Rada Naukowa powierza sporządzenie uzasadnienia decyzji Przewodniczącemu Rady Naukowej albo przewodniczącemu lub sekretarzowi komisji doktorskiej. Niezwłocznie po sporządzeniu uzasadnienia decyzji Przewodniczący Rady Naukowej przekazuje je wszystkim osobom, o którym mowa w pkt 2 celem przedstawienia uwag w terminie, który wyznacza w tym celu. Brak uwag jest uznany za przyjęcie uzasadnienia przez Radę Naukową, natomiast w razie przedstawienia uwag, są one rozpatrywane na najbliższym posiedzeniu Rady Naukowej.

Przewodniczący Rady Naukowej
Instytutu Nauk Prawnych PAN: prof. dr hab. Andrzej Bierć