Algorytmiczne ustalanie cen w świetle zakazu zawierania antykonkurencyjnych porozumień

Cele projektu

Głównym celem tego projektu badawczego jest odpowiedź na następujące pytanie: w jaki sposób zakaz porozumień antykonkurencyjnych, uregulowany w art. 101 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), może odgrywać integralną rolę w zapewnieniu że czerpiemy korzyści płynące z coraz powszechniejszego wykorzystywania algorytmicznej wyceny, jednocześnie zmniejszając związane z tym ryzyko ograniczenia konkurencji.

Powszechne stosowanie wyceny algorytmicznej wzbudziło ostatnio obawy dotyczące możliwych zachowań antykonkurencyjnych, ponieważ algorytmy mogą ułatwić firmom osiągnięcie i utrzymanie zmowy bez udziału człowieka. Opracowanie zapewni analizę istniejącego orzecznictwa, a także uwzględni kilka hipotetycznych scenariuszy postępowania obejmujących stosowanie wyceny algorytmicznej. Scenariusze te zostały zaczerpnięte z odpowiedniego orzecznictwa Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych, literatury, własnych obserwacji autora oraz różnych inicjatyw podejmowanych przez organy, które zidentyfikowały potencjalne obszary zainteresowania w zakresie konkurencji. Chociaż niektóre z tych scenariuszy były hipotetyczne (np. algorytmiczna wycena oparta na sztucznej inteligencji „AI”), wszystkie one rodzą ważne pytania co do adekwatności obecnych podejść do egzekwowania prawa konkurencji. Próbując udzielić odpowiedzi, mgr Mleczko przedstawił analizę problemów wynikających z tych pytań oraz zaproponował rozwiązania, które pomogą rozwiązać problemy wynikające z wyceny algorytmicznej w świetle art. 101 TFUE.

Ponieważ trwa czwarta rewolucja przemysłowa, cyfrowa transformacja przemysłu w Europie i USA jest nieunikniona. Aby rynki nadal dobrze funkcjonowały w gospodarce cyfrowej, obowiązujące przepisy prawa konkurencji muszą pozostać aktualne w dobie algorytmów. Projekt miał na celu zapewnienie podstawowych ram, za pomocą których można nakreślić „przyszłe” prawo i politykę konkurencji.

Badania

Badania były prowadzone przede wszystkim z wykorzystaniem prawniczej metody badań dogmatycznych (analiza tekstów prawnych), metody empirycznej oraz metody porównawczej. Aby dostarczyć dowodów na zbadanie hipotezy i osiągnięcie celu projektu, zostały wdrożone różne studia przypadków, ponieważ wiele cech rynków internetowych wymaga złożonych i przyczynowych wyjaśnień, których nie można wyjaśnić wyłącznie powyższymi metodami.

Jeśli chodzi o wybór jurysdykcji i materiału, niniejsze badanie koncentrowało się przede wszystkim na stosowaniu unijnego prawa konkurencji, ale także (do pewnego stopnia) amerykańskiego prawa antymonopolowego do różnych praktyk obejmujących algorytmiczne ustalanie cen. W UE analiza koncentruje się na orzecznictwie TSUE, decyzji KE i krajowych organów ochrony konkurencji, a także na prawie miękkim. Argumenty będą również wyciągane z odpowiednich dokumentów politycznych lub potencjalnych przepisów.

Znaczenie badań dla tworzenia i stosowania prawa

Organy ds. konkurencji w UE są w trakcie debat na temat algorytmów i zmów (Autorité de la concurrence, Bundeskartellamt, Komisja Europejska, CMA). Wyniki tego projektu prawdopodobnie wpłyną w pewnym stopniu na tę debatę. Prowadzone badania w szczególności zaowocowały wypełnieniem istniejącej luki w polskiej doktrynie prawa konkurencji. Dogłębna analiza problemu stanowi kompleksowe źródło wiedzy na temat wyceny algorytmicznej z perspektywy prawa konkurencji. Celem tego projektu badawczego jest nie tylko podsumowanie głównych wyników dostępnej obecnie literatury, ale przede wszystkim włączenie do dyskusji nowych teorii. Zaproponowane zostały praktyczne rozwiązania, przyczyniające się do interpretacji art. 101 TFUE i jego zastosowanie do różnych scenariuszy ustalania cen algorytmicznych.