Zrównoważony kapitalizm w UE: instytucjonalna różnorodność transformacji rynków finansowych – prawna analiza ekonomii politycznej

Cele projektu

Jaka jest rola prawa w przechodzeniu gospodarek UE w kierunku neutralności klimatycznej, jest bardzo adekwatnym pytaniem w świetle mnożenia się inicjatyw ukierunkowanych na włączanie działań w dziedzinie klimatu. Oprócz ogólnych inicjatyw ukierunkowanych na zapisanie celu neutralności klimatycznej w prawie unijnym (np. Prawo klimatyczne 2050) oraz działań sektorowych najbardziej bezpośrednio związanych ze zmianami klimatycznymi (np. przepisy dotyczące energii i transportu), w UE wprowadzane są nowe przepisy mające na celu uporządkowanie innych segmentów rynku, aby należycie uwzględnić potencjalny wpływ działalności gospodarczej na środowisko. W ciągu ostatnich kilku lat taki impuls był szczególnie widoczny w obszarze regulacji finansowych, co dało początek nowym ramom „zrównoważonego finansowania”.

„Zazielenianie” sektora finansowego wymaga dostosowania zarówno w sposobie funkcjonowania finansów, jak i ich stosunku do gospodarki realnej. Regulacja sektora finansowego, która podnosi wymagania dotyczące trwałości inwestycji, a nawet wprowadza język „zielonych” lub „brązowych” inwestycji, zmienia zatem – w służbie przemian – instytucje polityczno-gospodarcze.

Prawo (rozporządzenia) przeobraża ekonomię polityczną (stosunek finansów do innych sektorów gospodarki). A jednak wpływ zwrotu na rzecz zrównoważonego rozwoju w regulacjach finansowych był rozważany głównie w kontekście jego potencjalnego wkładu w łagodzenie zmian klimatycznych. W ostatnich latach powstaje literatura prawnicza, która rozważa potencjalny daleko idący wpływ na ogólne ramy regulacji finansowych. Jeszcze mniej analizuje się, w jaki sposób wpływ takich zrównoważonych regulacji może się różnić w zależności od charakterystyki rynku energii w różnych państwach członkowskich. Mając na uwadze dokonanie świadomych prognoz dotyczących potencjalnego wpływu takich regulacji, wypełnienie tej luki w wiedzy jest uzasadnione.

Badania

Projekt zakłada zbudowanie kompleksowych ram dla uwzględnienia takiego wpływu regulacyjnego na instytucje polityczno-gospodarcze. W tym celu opiera się na porównawczej ekonomii politycznej badającej „kapitalizm zrównoważonego rozwoju” w państwach członkowskich UE. Taka typologia łączy w sobie elementy analizy systemu finansowego (bankowego, kapitałowego) z charakterystyką rynku energii. W różnorodnych kontekstach banki i rynki kapitałowe będą różnie reagować na przepisy dotyczące zrównoważonych finansów w zależności od ich ekspozycji, a także zróżnicowanych trajektorii transformacji energetycznej. W konsekwencji nowa regulacja będzie miała różny wpływ na dostępne (prywatne) finansowanie transformacji energetycznej. Projekt będzie identyfikował instytucjonalne (prawne) determinanty zróżnicowanego wpływu unijnych regulacji dotyczących zrównoważonych finansów na rynek wewnętrzny. W szczególności pociąga to za sobą mapowanie dynamiki, poprzez którą zmiany regulacji finansowych (prawnych) wpływają na ekonomię polityczną (prywatnego) finansowania transformacji, poprzez wykorzystanie metod empirycznych, w tym wywiadów.

Znaczenie badań dla tworzenia i stosowania prawa

Badanie powinno pozwolić na ustalenie, czy skuteczność podejścia do regulacji zrównoważonych finansów zależy od rodzaju systemu finansowego i struktury lokalnego rynku energii. Tak ustrukturyzowany, proponowany projekt rozwinie opis implikacji ustaleń z punktu widzenia optymalnego projektu regulacji w świetle różnorodnej trwałości projektu kapitalizmu.