Celem projektu było wydanie monografii zbiorowej pt. Eufonia, harmonia i dysonans w międzynarodowym porządku prawnym / Euphony, Harmony and Dissonance in the International Legal Order / Euphonie, harmonie et dissonance dans l’ordre juridique international pod redakcją dr Andrzeja Jakubowskiego, dr hab. Krystyny Kowalik-Bańczyk, prof. INP PAN oraz dr hab. Karoliny Wierczyńskiej, prof. INP PAN. Publikacja zdaniem recenzenta i pierwszych czytelników reprezentuje wysoki poziom naukowy i może mieć istotne znaczenie dla rozwoju nauki. Projekt ma na celu wprowadzenie tych osiągnięć do naukowego obiegu międzynarodowego przez udostępnienie monografi w Internecie – w repozytorium instytucjonalnym eBiblioteka Prawnicza oraz CBN Polona bez embarga wydawniczego, w ramach otwartego dostępu (na licencji CC-BY-NC-ND), w sposób nieodpłatny i bez technicznych ograniczeń.
Publikacja zbiorowa została wydana dla realizacji trzech celów. Po pierwsze, wnosi istotny wkład do debaty na temat najnowszych trendów prawa międzynarodowego. Dobór autorów spośród najwybitniejszych specjalistów prawa międzynarodowego w Polsce i za granicą w dużym stopniu pozwala cel ten zrealizować. To samo dotyczy wyboru przez nich tematów donośnych a zarazem zróżnicowanych co do szczegółów.
Publiakcja pt. Eufonia, harmonia i dysonans w międzynarodowym porządku prawnym / Euphony, Harmony and Dissonance in the International Legal Order / Euphonie, harmonie et dissonance dans l’ordre juridique international składa się z 42 tekstów dotyczących problematyki prawa międzynarodowego publicznego. Z uwagi na specyfikę publikacji zostały one ułożone w porządku alfabetycznym nazwisk autorów. Niezależnie od tego daje się wskazać kilka większych obszarów, w odniesieniu do których praca wnosi istotny wkład.
W publikacji da się wyróżnić cztery zasadnicze wątki. Na pierwszy składają się teksty dotyczące samych fundamentów prawa międzynarodowego. W tym obszarze należy sytuować samą refleksję na temat natury prawa międzynarodowego, jego źródeł, odpowiedzialności międzynarodowej. Na szczególne podkreślenie zasługuje opracowania S. Hobe, The International Legal Order: Too Fragile to be an Attractive Safety Net dotyczące samego porządku międzynarodowoprawnego. Autor ukazuje szereg zagrożeń dla porządku międzynarodowoprawnego i rozważa, w jaki sposób wpływają one na samą istotę tego prawa. Do zagrożeń tych zalicza blokowanie systemu rozwiązywania sporów w WTO, wojnę w Strefie Gazy i na Ukrainie. Rozważania na temat istoty prawa międzynarodowego przedstawia E. Cała-Wacinkiewicz, Między dysonansem a eufonią – o sile jedności systemu prawa międzynarodowego w kontekście jego fragmentacji. W tym nurcie mieszczą się też rozważania M. Arcari i B. Bonafe (Divisive Jus Cogens) poświęcone ius cogens. Autorzy stawiają szereg fundamentalnych pytań na temat istoty ius cogens. Należy do nich przede wszystkim to, czy normy takie mogą być tworzone za pomocą umów międzynarodowych i czy norm ius cogens można szukać wśród tych regulujących podstawy stosunków międzynarodowych. Odnosi się też do metod zapewnienia wymuszania respektowania norm ius cogens. Kilka opracowań dotyczy zagadnienia źródeł prawa międzynarodowego i zasad ogólnych – są to rozdziały P. Saganka, M. Kozłowskiego, M. Lugato, R. Kwiecień, Chun-i-Chen i A. Wyrozumskiej. Także w tym obszarze należy sytuować opracowanie B. Rotha, Recognition Doctrine’ s Unacknowledged Centrality to the International Legal Order, dotyczące znaczenia instytucji uznania międzynarodowego dla prawa międzynarodowego. W tym ogólnym nurcie mieszczą się trzy opracowania dotyczące szeroko rozumianej odpowiedzialności . Dwa z nich dotyczą odpowiedzialności rozumianej jako responsibility, tj. odpowiedzialność za złamanie prawa międzynarodowego (M. Balcerzak, Odpowiedzialność międzynarodowa państwa a Europejska Konwencja Praw Człowieka: kilka refleksji; P. Sturma, Possible Ways to an International Compensation Mechanism). Tzw. liability, czyli odpowiedzialności za działania niezabronione przez prawo międzynarodowe dotyczy rodział M. Seršić, Liability of Statessine delicto. Drugą grupę rozdziałów stanowią opracowania odnoszące się do bardziej konkretnych norm czy instytucji prawa międzynarodowego. Na szczególne odnotowanie zasługuje kilka wartościowych opracowań dotyczących Unii Europejskiej i jej prawa: D. Kornobis-Roanowska, Eufonia w prawie mi ędzynarodowym wobec zgiełku czasu – rola Unii Europejskiej w tworzeniu międzynarodowego prawa humanitarnego; J. Kranz, Między nadrzędnością, pierwszeństwem i praworządnością; M. Szwarc, Prawo karne Unii Europejskiej – w poszukiwaniu harmonii. Drugim wątkiem tego nurtu jest międzynarodowe prawo karne, szczególnie aktualne obecnie wobec konfliktu na Ukrianie i w Strefie Gazy. P. Kovacs, In the second place , where appropriate … Considerations on the position of general international law in the jurisprudence of the International Criminal Court prezentuje to jaki wpływ na dorobek Międzynarodowego Trybunału Karnego ma prawo międzynarodowe. Do zbliżonej tematyki — choć z perspektywy Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości — odnosi się tekst K. Wierczyńskiej i S. Zaręby, Obowiązki państw w kontekście zbrodni ludobójstwa w świetle dorobku orzeczniczego Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, w której autorzy analizują jak przebiega ewolucja praktyki MTS w zakresie interpretacji konwencji w sprawie ludobójstwa. Opracowań odnoszących się do MTS jest kilka – są to rozdziały P. Grzebyk, P. Hilpolda, W. Sadowskiego. W pracy znalazły się też opracowania poświęcone najnowszemu dorobkowi orzeczniczemu Europejskiego Trybunału Praw Człowieka: A. Jakubowski, The Right to Cultural Heritage in the Jurisprudence of the European Court of Human Rights; B. Łukańko, Środek tymczasowy w rozumieniu art. 39 Regulaminu Europejskiego Trybunału Praw Człowieka – zagadnienia wybrane. Trzecią grupę stanowią opracowania odnoszące się do konkretnych zdarzeń związanych z prawem międzynarodowym czy konkretnych dokumentów lub orzeczeń. Na szczególne odnotowanie zasługuje aktualne opracowanie L. Balmonda, Ukraine, Haut Karabakh, Israël et Gaza : la s écurit é collective en question. W tej części należy sytuować także rozdziały autorstwa K. Kowalik-Bańczyk oraz A. Kleczkowskiej. Czwartą grupę stanowią opracowania dotyczące stosunków polsko-niemieckich. Składają się na nią rozdziały autorstwa J. Barcza, S. Oetrera i D. Richter.
Po drugie, praca miała na celu upamiętnienie dorobku prof. dr. hab. Władysława Czaplińskiego. Wielość Jego zainteresowań i rozległość międzynarodowych kontaktów naukowych stwarzają unikatową wręcz płaszczyznę do rozwoju szeregu idei, od teorii źródeł prawa międzynarodowego, poprzez odpowiedzialność międzynarodową, użycie siły aż do kwestie prawa unijnego. Po trzecie, celem realizacji projektu wydawniczego było włączenie się do światowego obiegu naukowego, jaki tworzą księgi dedykowane wybitnym specjalistom prawa międzynarodowego. Wcześniej udało się to polskim badaczom prawa międzynarodowego jedynie dwukrotnie – w przypadku księgi pamiątkowej dedykowanej prof. Manfredowi Lachsowi i prof. Krzysztofowi Skubiszewskiemu. Zaplanowano przekazanie egzemplarzy książki do wiodących bibliotek uniwersyteckich na świecie, budując tym samym prestiż polskiej nauki i jej badaczy a także popularyzację dorobku naukowego obecnie najwybitniejszego znawcy prawa międzynarodowego publicznego – prof. dr hab. Władysława Czaplińskiego.
Recenzent publikacji – dr hab. Maciej Taborowski, prof. INP PAN podkreślił w recenzji, że publikacja stanowi “niezwykle obiecującą i wartościową formę działalności naukowej. Po pierwsze, pozwala ona na skupienie się specjalistów z danej dziedziny. W tym przypadku jest nią klasyczne prawo międzynarodowe oraz prawo Unii Europejskiej. Po drugie, pozwala na selekcję najlepszych specjalistów daneg obszaru. Po trzecie, ambicją autorów poszczególnych tekstów jest ukazanie tematyki szczególnie im bliskiej. Teksty składające się na recenzowaną publikację są na bardzo wysokim poziomie. Pozytywna ocena poszczególnych tekstów przekłada się na wysoką ocenę książki jako całości […] Dobór autorów spośród wybitnych prawników z zagranicy i czołówki prawa międzynarodowego w Polsce powoduje, że otrzymujemy bardzo wartościowe dzieło, atrakcyjne tak dla polskiego, jak i zagranicznego czytelnika zainteresowanego prawem międzynarodowym. Dodatkowym atutem są nawiązania do dorobku profesora Czaplińskiego, które mogą stanowić zachętę do dokładniejszego wczytania się w dorobek tego wybitnego znawcy prawa międzynarodowego. Książka ma szansę stać się wartościową literaturą uzupełniającą dla kursu prawa międzynarodowego”.
Realizacja projektu wpisuje się zasadniczo w dwa priorytety programu Doskonała Nauka. Służy międzynarodowej popularyzacji osiągnięć pracowników naukowych INP PAN – zarówno prof. dr hab. Władysława Czaplińskiego, któremu dedykowana jest publikacja jak i pracowników, którzy złożyli teksty do księgi jubileuszowej. Tematyka monografii cechuje się aktualnością i oryginalnością prezentowanych wniosków oraz istotnym znaczeniem dla rozwoju nauki międzynarodowego prawa publicznego, stąd w ocenie Wnioskodawcy zasługuje na popularyzację na międzynarodowym forum komunikacji naukowej. Realizacja projektu służy międzynarodowej promocji nauki polskiej w obszarze nauk prawnych. Sprzyja temu będzie także wysoki poziom merytoryczny i aktualność tematyki. Popularyzacja polskiej myśli prawniczej w obszarze międzynarodowego prawa publicznego w międzynarodowym środowisku badawczym przyczyni się wydatnie do umiędzynarodowienia polskiego dorobku w dziedzinie nauk prawnych i pokrewnych oraz zwiększenie rozpoznawalności osięgnięć naukowych prof. Władysława Czaplińskiego w międzynarodowym środowisku naukowym.
Publikacja jest dostępna w repozytorium instytucjonalnym eBiblioteka Prawnicza pod linkiem.
