Oddajemy w Państwa ręce opracowanie pod redakcją dr hab. Witolda Klausa, prof. INP PAN, kierownika Centrum Badań nad Prawem Migracyjnym i Zakładu Kryminologii INP PAN, będące prawnym komentarzem do dramatycznych wydarzeń, które nieprzerwalnie od sierpnia 2021 roku rozgrywają się na granicy polsko-białoruskiej. Mający tam miejsce kryzys humanitarny, a w zasadzie odpowiedź na niego ze strony polskiego rządu, budzi nie tylko wiele pytań natury moralnej, ale także prawnej. Autorzy raportu próbują odpowiedzieć na najważniejsze z tych ostatnich.
Problemy poruszane w niniejszym opracowaniu, obejmują wiele różnych dziedzin prawa, które często wzajemnie na siebie zachodzą. Dotyczą zatem prawa migracyjnego, konstytucyjnego, administracyjnego, karnego, humanitarnego, międzynarodowego czy praw człowieka. Wymagało to zebrania odpowiedniego zespołu autorskiego, który byłby w stanie zająć się udzieleniem odpowiedzi na nie, odpowiedzi często nie bardzo oczywistych.
Publikacja jest efektem współpracy dwóch centrów badawczych działających w ramach Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk: Centrum Badań nad Prawem Migracyjnym oraz Centrum Badań nad Międzynarodowym Prawem Karnym. Autorkami i autorami są natomiast osoby reprezentujące różne ośrodki naukowe, choć większość z nich aktywnie działa w ramach prac jednego z centrów.
Staraliśmy się, by opracowanie to miało przede wszystkim walor praktyczny. Stąd naszym celem było przygotowanie zwięzłych i konkretnych odpowiedzi na pojawiające się pytania czy wątpliwości. Przygotowane na ich podstawie teksty bazują na naukowej wiedzy autorek i autorów, przekładając ją na w miarę czytelny język, nie grzęznąc w zawiłych rozważaniach prawniczych. Mam nadzieję, że nam się to udało i niniejsza publikacja posłuży szerokiemu gronu odbiorców i odbiorczyń, którzy będą chcieli zrozumieć, jak z prawnego punktu widzenia oceniać działania rządzących.
Zachęcamy do lektury. Obydwie wersje językowe Raportu, opublikowane zostały na licencji CC-BY-ND w otwartym dostępie, w repozytorium e-Biblioteka Prawnicza.
Zawartość raportu:
Magdalena Półtorak
Czy można odmówić przyjęcia wniosku o ochronę międzynarodową i kiedy uznaje się go za złożony? (s. 5-7)
10.5281/zenodo.5838505
Grażyna Baranowska
Czy państwo może ograniczyć możliwość rozpatrywania wniosków azylowych (ocena przepisów ustawy wywózkowej) (s. 8-9)10.5281/zenodo.5838507
Grażyna Baranowska
Legalność i dopuszczalność procedury push-back (wywózek) i ocena prób ich legalizowania w Polsce (s. 10-12)10.5281/zenodo.5838513
Katarzyna Strąk
Postanowienie o opuszczeniu terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w świetle dyrektywy 2008/115 (dyrektywy powrotowej) (s. 13-15)10.5281/zenodo.5838503
Marcin Górski
Czy deportacja na Białoruś jest legalna, czyli czy Białoruś może być uznana za bezpieczne państwo trzecie? (s. 16-17)10.5281/zenodo.5838491
Karolina Wierczyńska
Stosowanie przez polskich funkcjonariuszy tzw. polityki push-back z punktu widzenia postanowień Statutu Rzymskiego Międzynarodowego Trybunału Karnego (s. 18-19)10.5281/zenodo.5838515
Marcin Górski
Legalność wprowadzenia stanu wyjątkowego i ograniczeń praw obywatelskich nim nałożonych, w tym dotyczących przemieszczania się (s. 20-21)10.5281/zenodo.5838497
Patrycja Grzebyk
Czy organizacje humanitarne, np. Polski Czerwony Krzyż, mają prawo działać w strefie stanu wyjątkowego? (s. 22-24)10.5281/zenodo.5838501
Wojciech Kuźnicki
Działania Sił Zbrojnych RP w trakcie trwającego kryzysu (s. 25-28)10.5281/zenodo.5838517
Witold Klaus
Karanie za pomoc, czyli czy można pociągnąć do odpowiedzialności karnej osoby pomagające migrantom i migrantkom przymusowym na pograniczu (s. 26-31)10.5281/zenodo.5838485
Magdalena Perkowska
Uchylenie odpowiedzialności karnej uchodźców przekraczających granice państwowe (s. 33-35)10.5281/zenodo.5838489
Marcin Princ
Pełnomocnictwo w procedurze administracyjnej – ogólne zasady oraz ocena wiarygodności (s. 36-38)10.5281/zenodo.5838522
Redakcja: dr hab. Witold Klaus, prof. INP PAN
Recenzja: prof. dr hab. Irena Rzeplińska
Seria: Raporty INP PAN
Rok wydania: 2022
ISBN: 978-83-66300-55-2
Format: ebook: pdf OA