Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk zaprasza na konferencję PLATFORMY INTERNETOWE: WYZWANIE, ZAGROŻENIA, REGULACJA, która odbędzie się 13 czerwca 2022 r. w Pałacu Staszica (ul. Nowy Świat 72, Warszawa) w sali nr 123 im. Marii Skłodowskiej-Curie.
Konferencja została objęta patronatem “Państwa i Prawa” Miesięcznika Komitetu Nauk Prawnych PAN
W ciągu ostatnich dwóch dekad platformy internetowe stają się coraz bardziej istotnymi uczestnikami życia społecznego i obrotu gospodarczego. Wraz z ich rosnącym znaczeniem i poszerzającą się liczbą użytkowników, platformy zaczynają nie tylko przejmować kontrolę nad wybranymi obszarami rynku (tworząc faktyczne monopole), lecz także nad sferami, których regulacja leżała jak dotąd w niemal wyłącznej gestii państw. Dotyczy to np. gwarantowania wolności słowa i dostępu do informacji (których granice w coraz szerszym stopniu zaczęły określać media społecznościowe jak Facebook i Twitter) czy ochrony słabszych uczestników obrotu i przeciwdziałania dyskryminacji (platformy „konsumenckie” jak Amazon, eBay czy Allegro). Równocześnie, platformy stały się głównym architektem nowego modelu działania na rynku, opartego na masowym gromadzeniu danych jego użytkowników, a następnie ich analizie i przewidywania na tej podstawie zachowań użytkowników. Zgodnie ze słynnym określeniem Shoshany Zuboff, doprowadziło to do powstania „kapitalizmu inwigilacji”, w którym indywidualne dane użytkowników oraz ich prywatność stają się jednym z głównych zasobów rynku, o realnej wartości ekonomicznej.
Rozwój platform skłania do refleksji nad sposobami reakcji państwa i struktur ponadpaństwowych (jak Unia Europejska) na nowe formy organizacji stosunków społecznych i rynkowych. Dyskusja ta, początkowo prowadzona głównie w kręgach akademickich, dość szybko weszła także na poziom polityczny. Zaowocowało to kilkoma istotnymi aktami prawnymi na poziomie UE (z których najbardziej znanym – choć niejedynym – jest RODO), którym towarzyszyły także zaawansowane próby regulacji rynku platform w poszczególnych krajach (na czoło wysunęły się tu zwłaszcza Francja i Niemcy). Ogłoszone w 2021 r. projekty nowych regulacji prawnych UE (zwłaszcza Digital Markets Act, Digital Services Act oraz Artificial Intelligence Act) rozpoczynają kolejny etap dyskusji o roli platform oraz o formach regulacji lub wspierania tego sektora rynku przez władzę publiczną.
Podczas konferencji podejmiemy próbę podsumowania dyskusji o możliwej odpowiedzi państw na rolę platform, zarysowania jej dalszych perspektyw oraz – co dla nas ważne – silniejszego powiązania jej z kontekstem polskich realiów społecznych i ekonomicznych.
W pierwszym panelu podejmiemy próbę diagnozy wpływu platform na społeczeństwo i rynek ze szczególnym zwróceniem uwagi na polskie realia społeczno-ekonomiczne i prawne. Drugi panel będzie dotyczył wyzwań dla ochrony praw człowieka stawianych przez platformy. W trzecim panelu eksperci odniosą się do wyzwań jakie rozwój platform stawia przed prawnymi ramami regulacji rynku – przede wszystkim prawem prywatnym i prawem konkurencji.
Konferencja ma charakter interdyscyplinarny. Jej podstawowym celem jest zbudowanie szerokich ram dla dyskusji o rozwoju rynku platform – oraz o jego konsekwencjach społecznych, ekonomicznych i prawnych. Do dyskusji zapraszamy nie tylko prawników, lecz także publicystów, ekonomistów i aktywistów społecznych zajmujących się obrotem cyfrowym, ochroną prywatności i platformami online. W ten sposób mamy nadzieję na rozpoczęcie żywej i twórczej dyskusji o roli państwa (w tym państwa polskiego) na rynku cyfrowym i o podejściu do wyzwań stawianych przez platformy.