Kierownik projektu: prof. dr hab. Irena Rzeplińska
Projekt finansowany ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, realizowany od 2013 r. do 2016 r.
Informacje ogólne
W ramach projektu zostały przeprowadzone badania nad przestępczością cudzoziemców w Polsce, w efekcie których przygotowany został dla Straży Granicznej system informatyczny, umożliwiający m.in. prowadzenie analizy strategicznej w zakresie potencjalnych zagrożeń płynących z migracji.
Poszczególne etapy badania obejmowały m.in. zgromadzenie danych statystycznych dotyczących przestępczości cudzoziemców z różnych źródeł (dane statystyczne Policji za lata 2004-2012, dane statystyczne Ministerstwa Sprawiedliwości, dane z Krajowego Rejestru Sądowego na poziomie sądów rejonowych za lata 2008-2012), przeprowadzenie badań aktowych dotyczących przestępczości transgranicznej, przestępczości zorganizowanej, handlu ludźmi oraz najpoważniejszych przestępstw (przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, gwałty, przemoc domowa, przestępstwa narkotykowe, przestępstwa gospodarcze). Ponadto zanalizowane zostaną sprawy toczące się w Urzędach Wojewódzkich, dotyczące legalizacji pobytu poprzez małżeństwo z obywatelem polskim/obywatelką polską. Efektem projektu badawczego będzie modułowy wielozadaniowy System Identyfikacji Cudzoziemców (SIC) wraz z modułem analizy ryzyka ofiar przestępstwa handlu ludźmi.
Cele projektu
Zadaniem projektu jest opracowanie inteligentnego systemu sieciocentrycznego umożliwiającego identyfikację przejawów przestępczości oraz czynników wiktymizujących w środowiskach cudzoziemskich, działającego na bazie zebranej wiedzy o zjawiskach w obszarze cudzoziemców i handlu ludźmi z jednoczesnym komponentem szkoleniowym dla kadr pionu operacyjno-śledczego, cudzoziemskiego oraz granicznego.
Badania
W czasie trwania projektu:
- opracowano inteligentny wielozadaniowy System Identyfikacji Cudzoziemców wraz z modułem analizy ryzyka ofiar przestępstwa handlu ludźmi
- zebrano materiał empiryczny i opisano obraz przestępczości cudzoziemców w Polsce
- zebrano materiał empiryczny i opisano system zapobiegania i zwalczania przestępczości cudzoziemców
- zebrano materiał empiryczny i opisano obraz granicznej i zorganizowanej przestępczości z udziałem cudzoziemców w Polsce
- zebrano materiał empiryczny i opisano przepływ informacji oraz zasad i wytycznych zbierania niezbędnych informacji dotyczących zjawiska handlu ludźmi / obszar kryminologiczny i wiktymologiczny
- stworzono propozycję uwarunkowań oraz mechanizmów niezbędnych do zwiększenia skuteczności działań służb w realizacji zadań ustawowych w obszarze handlu ludźmi
- określono sposób zbierania i przetwarzania danych zgodnego z obowiązującymi przepisami i usprawniającymi pracę funkcjonariuszy Straży Granicznej
- przeanalizowano i wypracowano propozycję zmian legislacyjnych usprawniających proces zbierania i przetwarzania danych o cudzoziemcach
- przeanalizowano potrzeby szkoleniowe Straży Granicznej w obszarze przestępczości cudzoziemskiej i migracji cudzoziemców
- zdobyto materiał naukowy i opracowano go na bazie planu szkoleń i materiałów szkoleniowych kadr funkcjonariuszy Straży Granicznej
- przeprowadzono demonstrację systemu w placówce Straży Granicznej
Znaczenie badań dla otoczenia społeczno-gospodarczego
Efektem realizacji projektu było opracowanie demonstratora inteligentnego Systemu Identyfikacji Cudzoziemców wraz z modułem analizy ryzyka ofiar przestępstwa handlu ludźmi, współpracującego z mapą cudzoziemców i systemem identyfikacji cudzoziemców w placówce Straży Granicznej.
Wypracowano propozycje zmian przepisów lub organizacji pracy niezbędnymi do efektywnego gromadzenia i przetwarzania informacji przyczyniającymi się do poprawy skuteczności działania funkcjonariuszy.
Na bazie wypracowanych materiałów i systemów w projekcie wykonawca projektu powinien opracować plany szkoleń i materiały szkoleniowe dla kadr pionu operacyjno-śledczego, pionu ds. cudzoziemców i pionu granicznego Straży Granicznej. Efektem projektu były także liczne publikacje tj. materiały (w formie podręcznika) opisujące obraz przestępczości cudzoziemców w Polsce, systemu zapobiegania i zwalczania przestępczości cudzoziemców w Polsce, jak i przepływ informacji oraz zasady i wytyczne zbierania niezbędnych informacji dotyczących bezpiecznych powrotów cudzoziemców-ofiar przestępstwa handlu ludźmi. Zespół opracował katalog najlepszych praktyki w ww. zjawiskach.
Metryczka
Kierownik: prof. dr hab. Irena Rzeplińska
Konsorcjum: Instytut Nauk Prawnych PAN (lider), Uniwersytet w Białymstoku oraz Medcore Sp. z o.o.
Publikacje
- Zdanowicz, Zasady legalizacji pobytu cudzoziemców i struktura cudzoziemców w Polsce, „Archiwum kryminologii” 2016, T. XXXVIII, s. 441-458, DOI
- I. Rzeplińska, Zapobieganie przestępczości cudzoziemców w Polsce, „Archiwum kryminologii” 2016, T. XXXVIII, s. 5-13, DOI
- A. Gutkowska, Konformizm i nonkonformizm w społeczeństwie rzeczywiście wielokulturowym – zagadnienia teoretyczne i empiryczne, „Archiwum Kryminologii” 2016, T. XXXVIII, s. 346 – 424, DOI
- D. Woźniakowska-Fajst, Cudzoziemcy jako sprawcy znęcania się i zgwałcenia w kontekście przemocy „honorowej”, „Archiwum Kryminologii” 2016, T. XXXVIII, s. 321 – 345, DOI
- W. Klaus, Zawieranie małżeństw polsko-cudzoziemskich w celu obejścia przepisów legalizacyjnych, „Archiwum Kryminologii” 2016 , T. XXXVIII, s. 269 – 319, DOI
- M. Szulecka, Przejawy nielegalnej migracji w Polsce, „Archiwum Kryminologii” 2016, T. XXXVIII, s. 191-268, DOI
- I. Rzeplińska, Cudzoziemcy – sprawcy przestępstwa przekupstwa na terenie Polski, „Archiwum Kryminologii” 2016, T.XXXVIII, s. 175 – 189, DOI
- K. Laskowska, Stan rozpoznania zorganizowanych grup przestępczych z udziałem cudzoziemców w Polsce, „Archiwum Kryminologii” 2016 , T. XXXVIII, s. 161 – 173, DOI
- E. Ludwig, Risk Assessment and the Safe Return and Reintegration of Trafficked Persons, „Archiwum Kryminologii” 2016, T. XXXVIII, s. 141 – 160, DOI
- B. Namysłowska-Gabrysiak, Analiza uwarunkowań i mechanizmów niezbędnych do zwiększenia skuteczności działań służb w realizacji zadań ustawowych w obszarze handlu ludźmi, „Archiwum Kryminologii” 2016, T. XXXVIII, s. 125 – 139, DOI
- K. Laskowska, M. Perkowska, Dobre praktyki Francji i Rosji w zakresie zwalczania przestępczości granicznej oraz zorganizowanej z udziałem cudzoziemców, „Archiwum Kryminologii” 2016, T. XXXVIII, s. 113 – 124, DOI
- M. Perkowska, Analiza systemu zapobiegania i zwalczania przestępczości granicznej, „Archiwum Kryminologii” 2016, T. XXXVIII, s. 93 – 111, DOI
- P. Wiktorska, M. Rychlik, Polityka karna wobec cudzoziemców przebywających w Polsce, „Archiwum Kryminologii” 2016, T. XXXVIII, s. 61 – 91, DOI
- S. Wojciechowski, Zagrożenie terroryzmem w XXI wieku – analiza wybranych determinantów, „Archiwum Kryminologii” 2016, T. XXXVIII, s. 29 – 59, DOI
- K. Buczkowski, Koncepcja kryminalizacji migracji a przepisy ustawy o działaniach antyterrorystycznych, „Archiwum Kryminologii” 2016, T.XXXVIII, s. 15 – 27, DOI