Wpływ zasad prawa UE na nakładanie kar pieniężnych przez krajowe organy administracji publicznej

Logo NCN


Informacje ogólne

Wpływ zasad prawa UE na nakładanie kar pieniężnych przez krajowe organy administracji publicznej.

„Ukarzą mnie, czy nie ukarzą?”; „Uwzględnią ten argument, czy nie?”; „Jak wysoka może być kara?”; „Czy sąd może coś zmienić?”; „Jak przekonać sąd do moich racji?” – tego rodzaju dylematy często towarzyszą przedsiębiorcom prowadzącym działalność na terytorium Polski. Analizując przepisy unijnego lub krajowego prawa, w tym ochrony konsumentów, prawa telekomunikacyjnego, energetycznego, bądź kolejowego nakładające obowiązki na przedsiębiorców, w niewielkim stopniu znajdą odpowiedzi na te pytania. Obowiązujące przepisy prawa polskiego, podobnie jak i prawa unijnego, w bardzo ograniczonym zakresie zawierają regulacje normatywne odpowiadające na te pytania. Odpowiedzi te można znaleźć w całym spektrum zasad prawa unijnego rozwijanych w orzecznictwie TSUE częściowo wynikających z traktatów założycielskich, które wiążą krajowe organy administracji i sądy krajowe przy nakładaniu kar pieniężnych na podstawie przepisów krajowych. Zasady te aktywują się w każdym postępowaniu karowym objętym zakresem zastosowania prawa unijnego.

Prezentowany projekt ma na celu weryfikację, kiedy i które zasady prawa unijnego rzeczywiście znajdują zastosowanie w postępowaniach karowych przed krajowymi organami administracji publicznej i w jaki sposób wiązka tych zasad wpływa na sposób stosowania przepisów krajowych przez organy administracji Państwa Członkowskiego w toku postępowania w przedmiocie nałożenia kary. Zasady te wpływają również na sposób oceny cen legalności i prawidłowości wykonania tych kompetencji przez sądy krajowe. Badane zasady przyznają karanym jednostkom konkretne uprawnienia, które muszą być respektowane w postępowaniach krajowych. Konieczne jest więc ustalenie zakresu i podstaw ingerencji prawa unijnego w kształtowanie i stosowanie krajowych regulacji w zakresie administracyjnych kar pieniężnych.

Proponowany projekt badawczy zmierza do wypełnienia luki w dotychczasowych badaniach w tym zakresie w odniesieniu do interakcji między prawem unijnym a prawem krajowym. Nie ma publikacji analizujących w wyczerpujący sposób te zagadnienia poza prawem konkurencji. Efektem przeprowadzanych prac będzie kompleksowa analiza obowiązujących w Polsce regulacji w zakresie nakładania kar pieniężnych w czterech dziedzinach prawa pod kątem ich zgodności ze standardami unijnymi. Rezultatem projektu będzie także opracowanie swoistej matrycy badawczej pozwalającej przeprowadzać analogiczne analizy w odniesieniu do innych dziedzin prawa wchodzących w zakres zastosowania prawa unijnego.

dr hab. Dawid Miąsik, prof. INP PAN

Dr hab. Dawid Miąsik stopień doktora nauk prawnych uzyskał w 2002 r. na WPiA UMCS na podstawie rozprawy doktorskiej „Reguła rozsądku w prawie antymonopolowym. Studium prawnoporównawcze” (promotor prof. dr hab. Ryszard Skubisz). Stopień doktora habilitowanego nauk prawnych uzyskał w INP PAN w 2013 r. na podstawie monografii „Stosunek prawa ochrony konkurencji do prawa własności intelektualnej” (Warszawa 2012).

Od stycznia 2014 r. zatrudniony na stanowisku profesora nadzwyczajnego w Zakładzie Prawa Europejskiego, wcześniej w Zakładzie Prawa Konkurencji (od października 2006 do grudnia 2013 r.). W latach 1999-2006 asystent, a następnie adiunkt w Katedrze Prawa Wspólnot Europejskich (Prawa Unii Europejskiej) WPiA UMCS; pełnomocnik JM Rektora UMCS ds. integracji europejskiej; kierownik studiów podyplomowych na WPiA UMCS, w tym współorganizator i kierownik Podyplomowego Studium Praw Europejskiego dla Sędziów.

Stypendysta Fundacji im. Stefana Batorego (Oxford, 1998); Fundacji Fulbrighta (Fordham Law School, 2001-2001) oraz Centrum Europejskiego Natolin (2010). Laureat XXIX konkursu „Państwa i Prawa” na najlepsze rozprawy habilitacyjne i doktorskie za doktorat „Reguła rozsądku w prawie antymonopolowym. Studium prawnoporównawcze”. Laureat nagrody CARS 2013 za monografię „Stosunek prawa ochrony konkurencji do prawa własności intelektualnej”. Monografia otrzymała nagrody Ministra Gospodarki, Urzędu Patentowego RP oraz Związku Banków Polskich w XI edycji konkursu Urzędu Patentowego RP na pracę habilitacyjną, doktorską, magisterską i studencką z zakresu własności intelektualnej. Za monografię habilitacyjna otrzymał II nagrodę w XLIX konkursie Państwa i Prawa na najlepsze rozprawy habilitacyjne (2014). Otrzymał grant MNiSzW na projekt badawczy „Stosunek prawa konkurencji do prawa własności intelektualnej” (NN110 088739).

Od grudnia 2014 r. sędzia Sądu Najwyższego w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (do wiosny 2018 r. – w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych). Orzekał w wielu składach występujących z pytaniami prejudycjalnymi oraz wykonujących orzeczenia TS w sprawach unijnych z zakresu ochrony konkurencji, ochrony konsumentów, pomocy publicznej, regulacji rynków, ubezpieczeń społecznych oraz praworządności.


dr Michalina Szpyrka

Dr Michalina Szpyrka stopień doktora uzyskała w 2020 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego na podstawie rozporowy doktorskiej „Europejskie standardy stosowania kar pieniężnych na podstawie polskiego prawa telekomunikacyjnego” (promotor prof. dr hab. Robert Grzeszczak).

Od 2015 r. zatrudniona na stanowisku asystenta sędziego, a następnie starszego asystenta sędziego w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego (do wiosny 2018 r. – w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych). Od 2020 r. wykładowca na Wydziale Prawa Uniwersytetu SWPS w Warszawie, prowadząca zajęcia z zakresu prawa europejskiego, prawa ochrony konkurencji, postępowania cywilnego oraz wykładni prawa. Autorka opracowań Sądu Najwyższego z zakresu prawa europejskiego, publikowanych w Europejskim Przeglądzie Sądowym oraz z zakresu prawa administracyjnego, publikowanych w Zeszytach Naukowych Sądownictwa Administracyjnego.

Dwukrotna stypendystka projektów finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki, realizowanych na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.


mgr Kamil Kapica

Doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych oraz absolwent Wydziału Prawa Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Wielokrotnie nagradzany za osiągnięcia naukowe, m.in. stypendium Ministra Edukacji za znaczące osiągnięcia naukowe (2019/2020 oraz 2020/2021) oraz stypendiami Rektora Uniwersytetu Warszawskiego. Zawodowo zajmuje się prawem ochrony konsumentów i konkurencji, obszarem regulacyjnym usług sektora finansowego i ubezpieczeniowego oraz ochroną danych osobowych. Przygotowywana przez niego, pod opieką prof. Roberta Grzeszczaka, praca doktorska porusza problematykę kampanii wyborczych opartych na danych i ich algorytmizacji w świetle zasady wolnych i uczciwych wyborów w prawie europejskim.

Wykonawca w grancie finansowanym ze środków Narodowego Centrum Nauki (NCN), pt. „Wpływ prawa unijnego na nakładanie kar pieniężnych przez krajowe organy administracji publicznej” realizowanym w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk (INP PAN).

e-mail: kp.kapica@uw.edu.pl / kapica.kamil@gmail.com


mgr Adrian Wagstyl

Doktorant II roku w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego w dyscyplinie Nauki Prawne. Jego praca doktorska, przygotowywana pod opieką prof. dr. hab. Roberta Grzeszczaka, dotyczy kontroli sądowej unijnego soft law. W latach 2021-2023 r. wykonawca projektu naukowego pt. “Niemcy i Polska w zróżnicowanej Unii Europejskiej” realizowanego przez Uniwersytet Lipski oraz Uniwersytet Warszawski. W latach 2021-2022 prezes Koła Naukowego Prawa Europejskiego działającego przy Wydziale Prawa i Administracji UW.


Sprawa C-617/10 Fransson jest wiodącym rozstrzygnięciem w zakresie wykazania związku między krajowym postępowaniem o nałożenie kary pieniężnej, a prawem UE. W tej sprawie ustalono, że krajowe sankcje podatkowe i postępowania karne w sprawie uchylania się od opodatkowania zapewniają skuteczność unijnego prawa podatkowego. W wyniku tej sprawy krajowe postępowania w sprawie ukarania grzywny wchodzą w zakres stosowania prawa Unii zawsze, gdy są prowadzone w celu ukarania jednostki za uchybienie obowiązkowi wynikającemu – nawet pośrednio, jak ma to miejsce w przypadku dyrektyw – ze źródła prawo UE.

Z kolei w sprawie C-390/12 Pfleger wykazano powiązaniem prawa unijnego z krajowymi postępowaniami karnymi przez ingerencję przepisów krajowych sankcjonowanych grzywnami w swobody rynku wewnętrznego. TS, opracowując formułę ERT, orzekł, że NAA zystanie przez państwo członkowskie z wyjątków przewidzianych prawem unijnym dla uzasadnienia utrudniania NAA korzystania z podstawowych swobód gwarantowanych traktatem należy uznać za „wdrażanie unijnego „prawa” w rozumieniu art. 51 ust. 1 KPP. Dlatego też NAA muszą weryfikować w postępowaniu karnym, czy przepisy krajowe zabraniające przedsiębiorcom określonej działalności lub nakładające obowiązek pod groźbą kary grzywny są zgodne z prawami podstawowymi UE.

Z C-617/10 Fransson i C-390/12 Pfleger wynika, że art. 51 Karty obejmuje zarówno derogację, jak i sytuację „działania w charakterze pełnomocnika”. NAA są związani prawami podstawowymi UE, gdy podejmują działania skierowane do osób fizycznych, które mają wpływ na ich sytuację prawną regulowaną bezpośrednio lub pośrednio prawem unijnym, zarówno pierwotnym, jak i wtórnym.

Ogólne zasady prawa mają również zastosowanie do postępowań krajowych, które wchodzą w zakres prawa UE i uzupełniają prawa zapisane w Karcie. Nie ma więc potrzeby wprowadzania takich przepisów jak art. 3 dyrektywy NCN+, który wprost stanowi, że krajowe organy ochrony konkurencji muszą respektować unijne prawa podstawowe i ogólne zasady prawa w postępowaniach w sprawie ukarania grzywną, w których zastosowanie mają art. 101 i 102 TFUE.

Bezpośredni wpływ prawa unijnego na krajowe sankcje i postępowania karne może przybierać różne formy:

  • źródła unijnego prawa wtórnego zawierają zwykle przepis szczególny dotyczący obowiązku nakładania przez państwa członkowskie grzywien w przypadku naruszenia przepisów krajowych przyjętych na mocy konkretnej dyrektywy lub „podjęcia wszelkich niezbędnych środków w celu zapewnienia wykonania tych kar”. Jest to często uzupełniane obowiązkiem przewidywania kar, które są „skuteczne, proporcjonalne i odstraszające”, co zmusza NAA do przestrzegania ogólnej zasady proporcjonalności.

  • w przypadku rozporządzeń Państwa członkowskie mogą zostać zobowiązane do wprowadzenia kar za niewykonanie określonych obowiązków. Na przykład art. 14 Rozporządzenia 2018/1672 przewiduje obowiązek wprowadzenia sankcji za niewykonanie obowiązku określonego w art. 3, lub obowiązku ujawnienia środków pieniężnych w transporcie, określonego w art. 4.

  • prawo UE może uszczegółowić rodzaj, formę i wysokość sankcji, które państwa członkowskie powinny przewidzieć w swoich systemach prawnych. Na przykład art. 23 ust. 3 dyrektywy 2014/40/UE bezpośrednio wymienia „administracyjną karę pieniężną” jako jedną z kar, które mogą stosować państwa członkowskie.

  • prawo UE może przewidywać procedurę opóźniającą uprawnienie NAA do nakładania kar (dyrektywy 2002/20). W takich przypadkach prawo UE nakazuje uprawnienie NAA do nakładania na przedsiębiorców kary pieniężnej nie za uchybienie obowiązkowi wynikającemu z dyrektyw unijnych i aktów wykonawczych, a jedynie za niewykonanie decyzji administracyjnych stwierdzających takie naruszenie i zobowiązujących zainteresowanego przedsiębiorcę do zachowania zgodnego z prawem UE.

Krajowe organy regulacyjne, będące emanacją państwa członkowskiego, są zobowiązane do przestrzegania prawa unijnego oraz stosowania wszystkich jego zasad na równi z organami sądowymi, o czym rozstrzyga formuła Costanzo. Oznacza to w praktyce, że organy administracji publicznej, związane postanowieniami prawa pierwotnego i wtórnego, są zobowiązane do weryfikowania czy w danej sprawie prawo unijne znajduje zastosowanie. Jeżeli odpowiedź na to pytanie jest twierdząca wówczas krajowe organu regulacyjne są zobligowane do ustalenia odpowiedniej interpretacji wiążących przepisów prawa unijnego, z wyNAAzystaniem orzecznictwa TSUE oraz ustalenia w jaki sposób owa interpretacja wpływa na stosowanie prawa krajowego. W określonych przypadkach może to warunkować potrzebę zastosowania wykładni zgodnej lub w przypadku braku takiej możliwości, odmową zastosowania przepisu prawa krajowego, niezgodnego z prawem unijnym. [Zob. wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej: z 22 czerwca 1989 r., C-103/88, Fratelli Costanzo SpA przeciwko Comune di Milano, ECLI:EU:C:1989:256; z 3 lipca 2014 r., C- 129/13 i C-130/13, Kamino International Logistics BV i Datema Hellmann Worldwide Logistics BV przeciwko Staatssecretaris van Financiën ECLI:EU:C:2014:2041; z 5 marca 2019 r., C- 349/17, Eesti Pagar AS przeciwko Ettevõtluse Arendamise Sihtasutus i Majandus- ja Kommunikatsiooniministeerium, ECLI:EU:C:2019:172; Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 4 grudnia 2018 r., C-378/17, The Minister for Justice and Equality i The Commissioner of the Garda Síochána przeciwko Workplace Relations Commission, ECLI:EU:C:2018:979.

Kwalifikacja grzywny jako sankcji karnej powoduje możliwość stosowania określonych praw podstawowych UE, nie ma jednak wpływu na stosowanie ogólnych zasad prawa Unii. Mają one zastosowanie do wszelkich sankcji przewidzianych w prawie krajowym. Artykuł 47 KPP i zasada proporcjonalności dostarczają najlepszych przykładów. Pierwsza chroni jednostkę przed arbitralnymi i niezgodnymi z prawem działaniami władz. W rezultacie adresaci prawa UE mają prawo kwestionować przed sądem legalność każdej decyzji wydanej przez jakikolwiek organ krajowy, mającej na celu wdrożenie prawa UE [Judgment of the CJ of 16 May 2017, Berlioz Investment Fund, C‑682/15, para 51]. Jeśli chodzi o zasadę proporcjonalności, ma ona dwojaki charakter. Jako prawo podstawowe zapisane w art. 49 ust. 3 KPP ma zastosowanie wyłącznie do sankcji karnych; jako ogólna zasada prawa UE ma ona zastosowanie do wszystkich innych krajowych postępowań w sprawie grzywny [Judgement of the CJ of 16 July 2015, Chmielewski, C-255/14, para. 21 and 22]. Ma też szerszy zakres zastosowania niż art. 49 ust. 3 KPP. Służy do badania nie tylko surowości nałożonej kary pieniężnej. Proporcjonalność obejmuje ocenę wszystkich czynników, które mogą być brane pod uwagę przy ustalaniu takiej grzywny, jak również czynników stanowiących takie naruszenie [Judgments of the CJ of 31 May 2018, Lu Zheng, C-190/17, para 40, of 9 February 2012, Márton Urbán, C‑210/10, para 53 – 54].

Zasady prawa UE mogą uzupełniać prawa podstawowe UE uznane w KPP, jeżeli podmiotowy lub rzeczowy zakres stosowania prawa podstawowego jest węższy niż ogólna zasada prawa UE, na której opiera się to prawo podstawowe. Przykładem jest zasada dobrej administracji. Chociaż KPP zawiera prawo podstawowe (art. 41), wiąże jedynie instytucje europejskie. Jako ogólna zasada prawa UE, zasada dobrej administracji ma również zastosowanie do NAA. [Judgment of the CJ of 14 November 2021, MT v Landespolizeidirektion Steiermark, C-231/20].

Zasada ne bis in idem (art. 50 KPP) – wpływa na decyzję o wszczęciu postępowania w sprawie ukarania karą pieniężną oraz na decyzję o nałożeniu / nienałożeniu kolejnej kary [Judgment of 5 May 2022, Criminal proceedings against BV, C-570/20].

Prawo do obrony (art. 48 KPP) – musi być przestrzegane w toku całego postępowania karowego [Judgements of the CJ of 10 November 2022, DELTA STROY 2003, C-203/21, para 51-52, of 13 September 2018, UBS Europe, C‑358/16, para 60; of 26 September 2013, Texdata Software, C-418/11, para 79 and 83]. Wpływa na wykładnię i stosowania krajowych przepisów proceduralnych (np. dostęp do akt lub ciężar dowodu)

Domniemanie niewinności (art. 48 KPP) – zabrania nakładania grzywien na osoby fizyczne za naruszenia przypisane przedsiębiorstwu, o ile nie ustalono ich osobistej odpowiedzialności [Judgement of the CJ of 10 November 2022, DELTA STROY 2003, C-203/21, para 45-46].

Zasada pewności prawa (art. 49 KPP) – wpływa na interpretację i stosowanie przepisów prawa materialnego i kar. Obejmuje wiążkę zasad (praw podstawowych: nullum crimen sine lege (art. 49 ust. 1 zdanie 1 KPP), nulla poena sine lege (art. 49 ust. 1 zdanie 2 KPP). Działa na NAA korzyść jednostek poprzez ograniczenie zakresu stosowania postępowania karnego przez zawężającą wykładnię [judgments of the CJ of 9 September 2021, Criminal proceedings against FO, C-906/19, para 45-46 and of the CJ of 20 December 2017, Vaditrans BVBA, C-102/16, para 51].

Zasady proporcjonalności sankcji (art. 49 ust. 3 KPP) – wpływa na decyzję NAA co do wysokości kary [Judgments of the CJ of 14 May 2020, T-Systems, C-263/19, para 74 and 75; of 24 February 2022, C-452/20,PJ,para 54; of 16 July 2015, Chmielewski, para 29] oraz na samą decyzję NAA o ukaraniu danej osoby (np. w przypadku naruszenia przepisu krajowego, niezależnie od szczególnych okoliczności) [Judgments of the CJ of 28 February 2018, MA.T.I. SUD SpA, C‑523/16 and C‑536/16, of 4 October 2018, Dooel Uvoz-Izvoz Skopje Link Logistic N&N, C-384/17].

Prawo do skutecznego środka odwoławczego od decyzji o ukaraniu grzywną (art. 47 KPP) – stosuje się już na etapie krajowego postępowania karowego. Zobowiązuje do odpowiedniego uzasadnienia decyzji karowych [Judgments of the Court of 15 May 1986, Marguerite Johnston, C-222/84; of 24 November 2020, R.N.N.S. and K.A., C-225/19; of 8 May 2019, PI v Landespolizeidirektion Tirolz, C‑230/18, para 91; of 4 June 2013, ZZ, C-300/11, para 53; of 16 May 2017, Berlioz Investment Fund, C‑682/15, para 84].

TS orzekł, że zasada pierwszeństwa nakłada na organy krajowe obowiązek niestosowania ustawodawstwa krajowego, które jest tylko częściowo niezgodny z zasadą proporcjonalności wyłącznie w zakresie „niezbędnym do umożliwienia i nałożenie proporcjonalnych kar”. Od wyroku w sprawie C-205/20 możliwe jest pominięcie zastosowania nie tylko całego przepisu prawa krajowego (poszczególnego artykułu, paragrafu, punktu lub paragrafu artykułu), ale także jego mniejszej części, niewyróżnione jako odrębna jednostka redakcyjna przepisu (słowo, zestaw słów, liczba, suma itp.). W rezultacie sprawca naruszenia nie pozostaje bezkarny (jak w sprawie C-384/17 Link Logistic), ale zostaje ukarany grzywną niższą niż przewidziana w prawie krajowym.

Niezależność jest jednym z podstawowych wymogów stawianych organom sądowniczym, rozstrzygającym władczo o prawach i obowiązkach podmiotów prawa. Funkcje te jednak coraz częściej przejmują organy administracji publicznej, wydające decyzje nadające uprawnienia, a nawet nakładające dotkliwe kary pieniężne. W związku z tym trendem w doktrynie i judykaturze pojawiła się dyskusja w przedmiocie potrzeby cechowania się przez organy administracji publicznej niezależnością. Potrzebę tę dostrzegają także instytucje unijne, które wprowadzają wymóg zapewnienia niezależności organów ochrony konkurencji i regulacji. W związku z dokonaniem przeglądu rynku telekomunikacyjnego rozszerzono regulację niezależności KOR w Europejskim Kodeksie Łączności Elektronicznej, który powinien zostać implementowany do krajowych porządków prawnych do 21 grudnia 2020 roku. Przyjęta w EKŁE regulacja niezależności ma charakter formalny i jest szczątkowa. Nie przewidziano w niej żadnych uprawnień dla podmiotów regulowanych, umożliwiających egzekwowanie wymogu niezależności KOR, jej ogólnikowość może zaś prowadzić do nieprawidłowej implementacji i osiągnięcia efektu upolitycznienia organu regulacji rynku telekomunikacyjnego.

Więcej w przedmiocie niezależności Prezesa UKE w artykule dr Michaliny Szpyrki, pt. Znacznie niezależności Prezesa UKE dla realizacji unijnych praw podstawowych na przykładzie postępowania karowego prowadzonego na podstawie prawa telekomunikacyjnego.

Przykłady postępowań karowych, w których konieczne jest respektowanie zasad prawa UE (w szczególności proprocjonalności):

  1. Kara za naruszenie przepisów rozporządzenia (WE) nr 1224/2009, polegające na naruszeniu zakazu połowów z użyciem automatycznych urządzeń sortujących (wyrok TS z 11 lutego 2021 r., C‑77/20, K.M., ECLI:EU:C:2021:112).
  2. Kara za naruszenie przepisów rozporządzenia (WE) nr 1224/2009, polegające na naruszeniu zakazu połowów z użyciem automatycznych urządzeń sortujących (postanowienie TS z 1 marca 2022 r., C‑493/21, K.M., niepubl.).
  3. Kara za naruszenie przepisów rozporządzenia (WE) nr 1889/2005, polegające na niezgłoszeniu gotówki wwożonej do UE (wyrok TS z 31 maja 2018 r., C-190/17, Zheng, ECLI:EU:C:2018:357).
  4. Kara za naruszenie przepisów rozporządzenia (WE) nr 1889/2005, polegające na niezgłoszenie gotówki wwożonej do UE (wyrok TS z 16 lipca 2015 r., C-255/14, Chmielewski, ECLI:EU:C:2015:475).
  5. Kary za naruszenie przepisów dyrektywy 2003/87/WE, polegające na niezwróceniu w terminie uprawnień do emisji gazów cieplarnianych (postanowienie TS z 26 marca 2020 r., C-113/19, ECLI:EU:C:2020:228).
  6. Kara za naruszenie przepisów dyrektywy 2003/87/WE, polegające na niezwróceniu w terminie uprawnień do emisji gazów cieplarnianych (wyrok TS z 17 października 2013 r., C 203/12, Billerud Karlsborg AB, ECLI:EU:C:2013:664).
  7. Kary za naruszenie przepisów Dyrektywy 2006/112/WE, polegające na stwierdzeniu nieprawidłowości podatkowych (wadliwej deklaracji VAT) oraz uchyleniu się od zapłaty podatku dochodowego (wyrok TS z 5 maja 2022 r., C-570/20, Postępowanie karne przeciwko BV, ECLI:EU:C:2022:348).
  8. Kara za naruszenie przepisów decyzji ramowej 2002/584/WSiSW. polegające na popełnieniu przestępstwa niszczenia mienia i szabrownictwa (wyrok TS z 14 lipca 2022 r., C-168/21, Procureur général près la cour d’appel d’Angers, ECLI:EU:C:2022:558).
  9. Kara za naruszenie przepisów krajowych (art. 63 TFUE), polegające na niewykonaniu, nieprawidłowym wykonania lub wykonaniu po terminie obowiązku informacyjnego dotyczącego dóbr i praw znajdujących się za granicą tj. uniemożliwienie opodatkowania (wyrok TS z 27 stycznia 2022 r., C-788/19, Komisja v. Królestwo Hiszpanii, ECLI:EU:C:2022:55).
  10. Kara za naruszenie przepisów dyrektywy 77/799/EWG, polegające na niezgłoszeniu aktywów i przychodów posiadanych za granicą, tj. uniemożliwienie opodatkowania z tego tytułu (wyrok TS z 11 czerwca 2009 r., X i E.H. Passenheim, C-155/08, ECLI:EU:C:2009:368).
  11. Kary za naruszenie przepisów dyrektywy 2006/123/WE, 2007/23/WE i 2013/29/UE, polegające na składowaniu wyrobów przekraczający maksymalną dopuszczalną zawartość materiałów pirotechnicznych wskazaną w zezwoleniu (wyrok TS z 26 września 2018 r., Van Gennip BBVA, C-137/17, ECLI:EU:C:2018:771).
  12. Kara za naruszenie przepisów rozporządzenia (EWG) nr 3821/85, polegające na nieprzedstawieniy wymaganych wykresówek z tachografu pojazdu (wyrok TS z 24 marca 2021 r., Prefettura Ufficio territoriale del governo di Firenze v MI i TB, C-870/19 i C-871/19, ECLI:EU:C:2021:233)
  13. Kara za naruszenie przepisów rozporządzenia (WE) nr 561/2006, polegające na braku tachografu i odręcznego zapisu określającego czynności wykonywane przez kierowców (wyrok TS z 9 czerwca 2016 r., C-287/14, Eurospeed Ltd przeciwko Szegedi Törvényszék, ECLI:EU:C:2016:420).
  14. Kara za naruszenie przepisów rozporządzenia (EWG) nr 3821/85, polegające na niedopełnieniu wymogów dotyczących wykresów urządzenia rejestrującego – tachografu (wyrok TS z 9 lutego 2012 r., C-210/10, Urban, ECLI:EU:C:2012:64).
  15. Kara za naruszenie przepisów dyrektywy 2006/112, polegające na nieprawidłowym zastosowaniu mechanizmu odwróconego VAT (wyrok TS z 26 kwietnia 2017 r., C-564/15, Tibor Farkas przeciwko Nemzeti Adó- és Vámhivatal Dél-alfödi Regionális Adó Főigazgatósága, ECLI:EU:C:2017:302).
  16. Kara za naruszenie przepisów rozporządzenia (WE) nr 561/2006, polegające na naruszeniu regulacji o czasie pracy kierowców (wyrok TS z 19 października 2016 r., C-501/14, EL-EM-2001 Ltd przeciwko Nemzeti Adó- és Vámhivatal Dél-alföldi Regionális Vám- és Pénzügyőri Főigazgatósága, ECLI:EU:C:2016:777).
  17. Kara za naruszenie przepisów krajowych (art. 49 i 56 TFUE), polegające na naruszeniu postanowień umowy dającej dostęp do koncesji (wyrok TS z 20 grudnia 2017 r., Global Starnet Ltd, C-322/16, ECLI:EU:C:2017:985).
  18. Kara za naruszenie przepisów rozporządzenia (WE) nr 1013/2006, polegające na nieprawidłowym wypełnienia dokumentów dotyczących przemieszczania odpadów (wyrok TS z 9 czerwca 2016 r., Nutrivet D.O.O.E.L. przeciwko Országos Környezetvédelmi és Természetvédelmi Főfelügyelőség, C-69/15, ECLI:EU:C:2016:425).
  19. Kara za naruszenie przepisów rozporządzenia (WE) nr 1013/20006, polegające na nieprawidłowym wypełnieniu dokumentów dotyczących przemieszczania odpadów (wyrok TS z 26 listopada 2015 r., S.C. Total Waste Recycling, C-487/14, ECLI:EU:C:2015:780).
  20. Kary za naruszenie przepisów dyrektywy 2006/123/WE, polegające na nieprzedstawieniu dokumentów płacowych i nieuzyskaniu zezwoleń administracyjnych przy transgranicznym udostępnianiu siły roboczej (wyrok TS z 12 września 2019 r., Maksimovic i inni, C-64/18, ECLI:EU:C:2019:723).
  21. Kara za naruszenie przepisów dyrektywy 2006/112/WE, polegające na złożeniu wadliwej deklaracji VAT i jej nieprawidłowej korekty (wyrok TS z 15 kwietnia 2021 r., C 935/19, Grupa Warzywna sp. z o.o., ECLI:EU:C:2021:287).
  22. Kara za naruszenie przepisów dyrektywy 2006/112/WE, polegające na złożeniu wadliwej deklaracji VAT i jej nieprawidłowej korekty (wyrok TS z 2 lipca 2020 r., C‑835/18, Terracult, ECLI:EU:C:2020:520).
  23. Kara za naruszenie przepisów dyrektywy 2006/112/WE, polegające na niezgodnym z prawem odliczeniu podatku VAT (wyrok TS z 8 maja 2019 r, C-712/17, EN.SA., ECLI:EU:C:2019:374).
  24. Kara za naruszenie przepisów dyrektywy 1999/62/WE, polegające na dokonaniu przejazdu drogą płatną bez zakupu biletu przed rozpoczęciem drogi (wyrok TS z 4 października 2018 r., Link Logistics, C-384/17, ECLI:EU:C:2018:810).
  25. Kara za naruszenie przepisów rozporządzenia (WE) nr 2073/2005, polegające na wprowadzeniu do obrotu środka, nienadającego się do spożycia przez ludzi (wyrok TS z 13 listopada 2014 r., C-443/13, Ute Reindl przeciwko Bezirkshauptmannschaft Innsbruck, ECLI:EU:C:2014:2370).
  26. Kara za naruszenie przepisów dyrektywy 2004/38/WE, polegające na nieokazaniu paszportu lub innego dokumentu przy przekraczaniu granicy (wyrok TS z 6 października 2021 r., C 35/20, A, ECLI:EU:C:2021:813).
  27. Kara za naruszenie przepisów dyrektywy (UE) 2015/849, polegające na naruszeniu przepisów o wypłacie pieniędzy za pomocą przelewu (wyrok TS z 6 października 2021 r., C 544/19, ECOTEX BULGARIA” EOOD, ECLI:EU:C:2021:803).
  28. Kara za naruszenie przepisów dyrektywy 2014/24/UE, polegające na nieprzestrzeganiu przepisów ustawy o zamówieniach publicznych (wyrok TS z 14 maja 2020, T-Systems, C-263/19, ECLI:EU:C:2020:373).
  29. Kara za naruszenie przepisów dyrektywy 2001/34/WE, polegające na przedstawieniu nieprawdziwych danych w prospekcie emisyjnym (wyrok TS z 5 lipca 2007 r., Ntionik i Pikoulas, C-430/05, ECLI:EU:C:2007:410).
  30. Kara za naruszenie przepisów jedenastej dyrektywy 89/666/EWG, polegające na niezłożeniu rocznych sprawozdań finansowych (wyrok TS z 26 września 2013 r., Textdata Software, C-418/11, ECLI:EU:C:2013:588).
  31. Kara za naruszenie przepisów krajowych (art. 43 i 49 WE), polegające na naruszeniu przepisów o posiadaniu koncesji przy urządzaniu gier losowych (wyrok TS z 6 marca 2007 r., Placanica, C-338/04, C-359/04, C-360/05, ECLI:EU:C:2007:133).
  32. Kara za naruszenie przepisów krajowych (art. 43 i 49 WE), polegające na naruszeniu przepisów o posiadaniu koncesji w przypadku urządzania gier losowych (wyrok TS z 15 września 2011 r., Dickinger Omer, C-347/09, ECLI:EU:C:2011:582).

Przykłady krajowych postępowań karowych, w których konieczne jest respektowanie zasad prawa UE

  1. Art. 106 ust. 1 ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1689 z późn. zm.):
    1. Decyzja Prezesa UOKiK z 5 września 2023 nr RKT-7/2023 (łącznik z prawem UE art. 13 dyrektywy 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. dotycząca nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym oraz zmieniająca dyrektywę Rady 84/450/EWG, dyrektywy 97/7/WE, 98/27/WE i 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady – Dz. Urz. UE 2005 L 149, s. 22);
    2. Decyzja Prezesa UOKiK z 31 sierpnia 2023, nr DOZIK 8/2023 (łącznik z prawem UE art. 13 dyrektywy 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. dotycząca nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym oraz zmieniająca dyrektywę Rady 84/450/EWG, dyrektywy 97/7/WE, 98/27/WE i 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady – Dz. Urz. UE 2005 L 149, s. 22);
    3. Decyzja Prezesa UOKiK z 18 września 2023 r. nr RWR 7 /2023 2023 (łącznik z prawem UE art. 13 dyrektywy 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. dotycząca nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym oraz zmieniająca dyrektywę Rady 84/450/EWG, dyrektywy 97/7/WE, 98/27/WE i 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady – Dz. Urz. UE 2005 L 149, s. 22);
    4. Decyzja Prezesa UOKiK z 27 lutego 2023 r. nr RKT-1/2023 (łącznik z prawem UE art. 5 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 Traktatu – Dz.Urz. 2003 L 1, s. 1);
    5. Decyzja Prezesa UOKiK z 5 czerwca 2023 r., nr DOK-1/2023 (łącznik z prawem UE art. 5 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 Traktatu – Dz.Urz. 2003 L 1, s. 1);
    6. Decyzja Prezesa UOKiK z 28 grudnia 2022 r., nr RKR – 2/2022 (łącznik z prawem UE art. 5 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 Traktatu – Dz.Urz. 2003 L 1, s. 1);
    7. Decyzja Prezesa UOKiK decyzją z 6 czerwca 2023 r., nr RBG -3/2023 (łącznik z prawem UE art. 13 dyrektywy 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. dotycząca nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym oraz zmieniająca dyrektywę Rady 84/450/EWG, dyrektywy 97/7/WE, 98/27/WE i 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady – Dz. Urz. UE 2005 L 149, s. 22);
    8. Decyzja Prezesa UOKiK z 21 września 2023 r., nr DOZIK-9/2023 (łącznik z prawem UE art. 13 dyrektywy 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. dotycząca nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym oraz zmieniająca dyrektywę Rady 84/450/EWG, dyrektywy 97/7/WE, 98/27/WE i 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady – Dz. Urz. UE 2005 L 149, s. 22);
    9. Decyzja Prezesa UOKiK z 5 września 2023 nr DOK-1/2022 (łącznik z prawem UE art. 5 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 Traktatu – Dz.Urz. 2003 L 1, s. 1);
    10. Decyzja Prezesa UOKiK z 9 maja 2022 r., nr DOZIK-8/2022 (łącznik z prawem UE art. 13 dyrektywy 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. dotycząca nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym oraz zmieniająca dyrektywę Rady 84/450/EWG, dyrektywy 97/7/WE, 98/27/WE i 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady – Dz. Urz. UE 2005 L 149, s. 22);
    11. Decyzja Prezesa UOKiK z 14 stycznia 2020 r., nr DOZIK-2/2020 (łącznik z prawem UE art. 13 dyrektywy 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. dotycząca nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym oraz zmieniająca dyrektywę Rady 84/450/EWG, dyrektywy 97/7/WE, 98/27/WE i 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady – Dz. Urz. UE 2005 L 149, s. 22);
    12. Decyzja Prezesa UOKiK z 29 grudnia 2022 r., nr DOZIK-16/2022 (łącznik z prawem UE art. 8b dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich – Dz.Urz. uE 1993 L 95, s. 29);
  2. Art. 106 ust. 2 ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1689 z późn. zm.):
    1. Decyzja Prezesa UOKiK z 29 lipca 2020 r., nr DKK-141/2020 (łącznik z prawem UE art. 14 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 139/2004 z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw – Dz.Urz. UE 2004 L 24, s. 1);
    2. Decyzja Prezesa UOKiK z 7 listopada 2019 r., nr DKK-217/2019 (łącznik z prawem UE art. 14 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 139/2004 z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw – Dz.Urz. UE 2004 L 24, s. 1);
  3. Art. 106b ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1689 z późn. zm.):
    1. Decyzja Prezesa UOKiK z 29 grudnia 2023 r., nr RGD-14/2023 (łącznik z prawem UE dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/22/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie nakazów zaprzestania szkodliwych praktyk w celu ochrony interesów konsumentów – Dz.Urz. UE 2009 L 110, s. 30);
  4. Art. art. 33 ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi (obecnie art. 41 i dalsze ustawy z dnia 17 listopada 2021 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi – Dz. U. z 2023 r. poz. 1773):
    1. Decyzja Prezesa UOKiK z 11 grudnia 2020 r., nr RBG – 13/2020 (łącznik z prawem UE art. 6 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/633 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w relacjach między przedsiębiorcami w łańcuchu dostaw produktów rolnych i spożywczych – Dz.Urz. UE 2019, L 111, s. 59);
  5. Art. 102 i art. 103 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych w związku (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1781):
    1. Decyzja Prezesa UODO z 18 października 2023, nr DKN.5131.55.2022 (łącznik z prawem UE art. 83 i 84 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE – Dz.Urz. UE 2016 L 119, s. 1);
    2. Decyzja Prezesa UODO z 20 grudnia 2023, nr DKN.5131.32.2023 (łącznik z prawem UE art. 83 i 84 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE – Dz.Urz. UE 2016 L 119, s. 1);
    3. Decyzja Prezesa UODO z 10 września 2019, nr ZSPR.421.2.2019 (łącznik z prawem UE art. 83 i 84 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE – Dz.Urz. UE 2016 L 119, s. 1);
  6. Art. 104 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 589 ze zm.):
    1. Decyzja Śląskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska z 30 listopada 2023 r. (łącznik z prawem UE rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/792 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych oraz wskaźnika cen nieruchomości mieszkalnych i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 2494/95 – Dz.Urz. UE 2016 L 135, s. 11, art. 4 ust. 3 TUE);
  7. Art. 293 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 54) w związku z art. 194 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1587 ze zm.):
    1. Decyzja Marszałka Województwa Dolnośląskiego z 2 listopada 2021 r. (łącznik z prawem UE art. 36 oraz motyw 45 do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy – Dz.Urz. 2008 L 312, s. 3);
  8. Art. 147 i dalsze ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1124 z późn. zm.):
    1. Decyzja Generalnego Inspektoratu Finansowego z 21 września 2023 r., (łącznik z prawem UE art. 58 oraz motyw 59 do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, zmieniająca rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 i uchylająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/60/WE oraz dyrektywę Komisji 2006/70/WE – Dz.Urz. 2015 L, s. 73);
    2. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego z 29 marca 2022 r., (łącznik z prawem UE art. 58 oraz motyw 59 do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, zmieniająca rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 i uchylająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/60/WE oraz dyrektywę Komisji 2006/70/WE – Dz.Urz. 2015 L, s. 73);
  9. Art. 141 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 z późn. zm.):
    1. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego z 28 września 2022 r., (łącznik z prawem UE dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE – Dz.Urz. 2013 L 176, s. 338).
Wykaz orzeczeń do zasady legalności odpowiedzialności represyjnej /Index of judgements concerning the principle of legality criminal offences and penalties

  1. wyr. TS z 10.7.1984 r., C-63/83, Regina przeciwko Kent Kirk, ECLI:EU:C:1984:255,
  2. wyr. TS z 26.9.1986 r., C-168/95, Postępowanie karne przeciwko Luciano Arcaro, ECLI:EU:C:1996:107; z 11.11.2004 r., C-457/02, Postępowanie karne przeciwko Antonio Niselli, ECLI:EU:C:2004:707,
  3. wyr. TS z 8.10.1986 r., C-80/86, Postępowanie karne przeciwko Kolpinghuis Nijmegen BV, ECLI:EU:C:1987:431,
  4. wyr. TS z 13.11.1990 r., C-331/88, The Queen przeciwko Minister of Agriculture, Fisheries and Food i Secretary of State for Health, ex parte: Fedesa i in., ECLI:EU:C:1990:391,
  5. wyr. TS z 12.12.1996 r., C-74/95 i C-129/95, Postępowania karne przeciwko X, ECLI:EU:C:1996:491,
  6. wyr. TS 7.1.2004 r., C-60/02, Postępowanie karne przeciwko X, ECLI:EU:C:2004:10,
  7. wyr. TS z 15.7.2004 r., C-459/02, Willy Gerekens i Association agricole pour la promotion de la commercialisation laitière Procola przeciwko État du grand-duché de Luxembourg, ECLI:EU:C:2004:454,
  8. wyr. TS z 11.11.2004 r., C-457/02, Postępowanie karne przeciwko Antonio Niselli, ECLI:EU:C:2012:396,
  9. wyr. TS z 3.5.2005 r., C-387/02, C-391/02 oraz C-403/02, Postępowania karne przeciwko Silvio Berlusconi, Sergio Adelchi i Marcello Dell’Utri i in., ECLI:EU:C:2005:270,
  10. wyr. TS z 16.6.2005 r., C-105/03, Postępowanie karne przeciwko Maria Pupino, ECLI:EU:C:2007:261,
  11. wyr. TS z 28.6.2005 r., C-189/02 P, C-189/02 P, Dansk Rørindustri A/S, Isoplus Fernwärmetechnik Vertriebsgesellschaft mbH i in., KE KELIT Kunststoffwerk GmbH, LR af 1998 A/S, Brugg Rohrsysteme GmbH, LR af 1998 (Deutschland) GmbH i ABB Asea Brown Boveri Ltd przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, ECLI:EU:C:2005:408,
  12. wyr. TS z 3.5.2007 r., C-303/05, Advocaten voor de Wereld VZW przeciwko Leden van de Ministerraad, ECLI:EU:C:2007:261,
  13. wyr. TS z 7.6.2007 r., C-76/06 P, Britannia Alloys & Chemicals Ltd przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, ECLI:EU:C:2007:326,
  14. wyr. TS z 3.6.2008 r., C-308/06, The Queen, na wniosek International Association of Independent Tanker Owners (Intertanko) i in. przeciwko Secretary of State for Transport, ECLI:EU:C:2008:312,
  15. wyr. TS z 10.11.2011 R., C-405/10, Postępowanie karne p. QB, ECLI:EU:C:2011:722,
  16. wyr. z 28.6.2012 r., Caronna, C-7/11, ECLI:EU:C:2012:396,
  17. wyr. TS z 8.9.2015 r., C-105/14, Postępowanie karne przeciwko Ivo Taricco i in., ECLI:EU:C:2015:555,
  18. wyr. TS z 6.10.2015 r., C-650/13, Thierry Delvigne przeciwko Commune de Lesparre Médoc i Préfet de la Gironde, ECLI:EU:C:2015:648,
  19. wyr. TS z 22.10.2015 r., C-194/14 P, AC-Treuhand AG przeciwko Komisji Europejskiej, ECLI:EU:C:2015:717,
  20. wyr. TS z 6.10.2016 r., C-218/15, Postępowanie karne przeciwko Gianpaolowi Paolettiemu i in., ECLI:EU:C:2016:748, pkt 28,
  21. wyr. TS: z 8.11.2016 r., C-554/14, Atanas Ognyanov, ECLI:EU:C:2016:835,
  22. wyr. TS z 28.3.2017 r., C-72/15, PJSC Rosneft Oil Company przeciwko Her Majesty’s Treasury i in., ECLI:EU:C:2017:236,
  23. wyr. TS z 29.6.2017 r., C-579/15, Openbaar Ministerie przeciwko Danielowi Adamowi Popławskiemu, ECLI:EU:C:2017:503,
  24. wyr. TS z 26.10.2017 r., C-534/16, Finančné riaditeľstvo Slovenskej republiky przeciwko BB construct s. r. o., ECLI:EU:C:2017:820,
  25. wyr. TS z 5.12.2017 r., C-42/17, Postępowanie karne przeciwko M.A.S. i M.B., ECLI:EU:C:2017:936,
  26. wyr. TS z 20.12.2017 r., C-102/16, Vaditrans BVBA przeciwko Belgische Staat, ECLI:EU:C:2017:1012,
  27. wyr. TS z 20.3.2018 r., C-524/15, Postępowanie karne przeciwko Luce Menciemu, ECLI:EU:C:2018:197 (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  28. wyr. TS z 20.3.2018 r., C-537/16, Garlsson Real Estate SA i in. przeciwko Commissione Nazionale per le Società e la Borsa (Consob), ECLI:EU:C:2018:193 (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  29. wyr. TS z 7.8.2018 r., C-115/17, Administration des douanes et droits indirects i Etablissement national des produits de l’agriculture et de la mer (FranceAgriMer) przeciwko Hubertowi Clergeau i in., ECLI:EU:C:2018:651,
  30. wyr. TS z 24.6.2019 r., C-573/17, Daniel Adam Popławski, ECLI:EU:C:2019:530,
  31. wyr. TS z 12.9.2019 r., C-64/18, C-140/18, C-146/18 i C-148/18, Zoran Maksimovic i in., ECLI:EU:C:2019:723 (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  32. wyr. TS z 11.6.2020 r., C-634/18, Postępowanie karne przeciwko JI, ECLI:EU:C:2020:455,
  33. wyr. TS z 24.3. 2021 r., C-870/19, Prefettura Ufficio territoriale del governo di Firenze przeciwko MI i TB, ECLI:EU:C:2021:233 (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  34. wyr. TS z 9.9.2021 r., C‑906/19, FO przeciwko Ministère public, ECLI:EU:C:2021:715,
  35. wyr. TS z 5.5.2022 r., C-570/20, Postępowanie karne przeciwko BV, ECLI:EU:C:2022:348.
Wykaz orzeczeń do zasady ne bis in idem /Index of judgements concerning principle of ne bis in idem

  1. wyr. TS z 5.6.2014 r., C-398/12, M, ECLI:EU:C:2014:1057,
  2. wyr. TS z 15.10.2002 r., C-238/99 P, C-244/99 P, C-245/99 P, C-247/99 P, od C-250/99 P do C-252/99 P i C-254/99 P, Limburgse Vinyl Maatschappij i in./Komisja, ECLI:EU:C:2002:582,
  3. wyr. TS z 11.2.2003 r., C-187/01 i C-385/01, Postępowania karne przeciwko Hüseyin Gözütok i Klaus Brügge, ECLI:EU:C:2003:87,
  4. wyr. TS z 10.3.2005 r., C-469/03, Postępowanie karne przeciwko Filomeno Mario Miraglia, ECLI:EU:C:2005:156,
  5. wyr. TS z 9.3.2006 r., C-436/04, Postępowanie karne przeciwko Leopold Henri Van Esbroeck, ECLI:EU:C:2006:165,
  6. wyr. TS z 28.9.2006 r., C-150/05, Jean Leon Van Straaten przeciwko Staat der Nederlanden i Republiek Italië, ECLI:EU:C:2006:614,
  7. wyr. TS z 28.9.2006 r., C-467/04, Postępowanie karne przeciwko Giuseppe Francesco Gasparini i innym, ECLI:EU:C:2006:610,
  8. wyr. TS z 18.7.2007 r., C-367/05, Postępowanie karne przeciwko Norma Kraaijenbrink, ECLI:EU:C:2007:444,
  9. wyr. TS z 18.7.2007 r., C-288/05, Postępowanie karne przeciwko Jürgen Kretzinger, ECLI:EU:C:2007:441,
  10. wyr. TS z 11.12.2008 r., C-297/07, Klaus Bourquain, ECLI:EU:C:2008:708,
  11. wyr. TS z 22.12.2008 r., C-491/07, Postępowanie karne przeciwko Vladimir Turanský, ECLI:EU:C:2008:768,
  12. wyr. TS z 16.11.2010 r., C-261/09, Gaetano Mantello, ECLI:EU:C:2010:683,
  13. wyr. TS z 21.7.2011 r., C-150/10, Bureau d’intervention et de restitution belge przeciwko Beneo-Orafti SA, ECLI:EU:C:2011:507,
  14. wyr. TS z 14.2.2012 r., C-17/10, Toshiba Corporation i in. przeciwko Úřad pro ochranu hospodářské soutěže, ECLI:EU:C:2012:72 (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  15. wyr. TS z 5.6.2012 r., C-489/10, Prokurator Generalny przeciwko Łukasz Marcin Bonda, ECLI:EU:C:2012:319,
  16. wyr. TS z 26.2.2013 r., C-617/10, Åklagaren przeciwko Hansowi Åkerbergowi Franssonowi, ECLI:EU:C:2013:105 (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  17. wyr. TS z 27.5.2014 r., C-129/14 PPU, Zoran Spasic, ECLI:EU:C:2014:586,
  18. wyr. TS z 29.6.2016 r., C-486/14, Postępowanie karne przeciwko Piotrowi Kossowskiemu, ECLI:EU:C:2016:483,
  19. wyr. TS z 5.4.2017 r., C-217/15 i C-350/15, Postępowania karne przeciwko Massimowi Orsiniemu i Lucianowi Baldettiemu, ECLI:EU:C:2017:264 (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  20. wyr. TS z 26.10.2017 r., C-534/16, Finančné riaditeľstvo Slovenskej republiky przeciwko BB construct s. r. o., ECLI:EU:C:2017:820,
  21. wyr. TS z 20.3.2018 r., C-537/16, Garlsson Real Estate SA i in. przeciwko Commissione Nazionale per le Società e la Borsa (Consob), ECLI:EU:C:2018:193 (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  22. wyr. TS z 20.3.2018 r., C-524/15, Postępowanie karne przeciwko Luce Menciemu, ECLI:EU:C:2018:197 (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  23. wyr. TS z 20.3.2018 r., C-596/16 i C-597/16, Enzo Di Puma przeciwko Commissione Nazionale per le Società e la Borsa (Consob) i Commissione Nazionale per le Società e la Borsa (Consob) przeciwko Antoniowi Zecce, ECLI:EU:C:2018:192 (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  24. wyr. TS z 25.7.2018 r., C-268/17, AY, ECLI:EU:C:2018:602,
  25. wyr. TS z 4.10.2018 r., C-384/17, Dooel Uvoz-Izvoz Skopje Link Logistic N&N przeciwko Budapest Rendőrfőkapitánya, ECLI:EU:C:2018:810 (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  26. wyr. TS z 24.10.2018 r., C-234/17, XC i in., ECLI:EU:C:2018:853,
  27. wyr. TS z 3.4.2019 r., C-617/17, Powszechny Zakład Ubezpieczeń na Życie S.A. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ECLI:EU:C:209:283 (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  28. wyr. TS z 4.3.2020 r., C-10/18P, Mowi ASA przeciwko Komisji Europejskiej, ECLI:EU:C:2020:149,
  29. wyr. TS z 25.02.2021 r., C-857/19, Slovak Telekom a.s. przeciwko Protimonopolný úrad Slovenskej republiky, ECLI:EU:C:2021:139 (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings).
Wykaz orzeczeń do zasady proporcjonalności /Index of judgements concerning principle of proportionality

  1. wyr. TS. z 4.10.2018 r., Dooel Uvoz-Izvoz Skopje Link Logistic N&N, C-384/17, ECLI:EU:C:2018:810, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  2. wyr. TS z 17.4.2018 r., Egenberger, C-414/16, ECLI:EU:C:2018:257,
  3. wyr. TS z 27.6.2019 r., Azienda Agricola Barausse Antonio e Gabriele – Società semplice, C-348/18, ECLI:EU:C:2019:545,
  4. wyr. TS z 2.5.2019 r., Lavorgna Srl, C-309/18, ECLI:EU:C:2019:350,
  5. wyr. TS z 11.4.2019 r., Repsol Butano SA, C-473/17 i C-546/17, ECLI:EU:C:2019:308;
  6. wyr. TS z 8.2.2018 r., Lloyd’s of London, C-144/17, ECLI:EU:C:2018:78,
  7. wyr. TS z 29.7.2019 r., Spiegel Online GmbH, C-516/17, ECLI:EU:C:2019:625,
  8. wyr. TS z 1.12.2011 r., Painer, C-145/10, EU:C:2011:798,
  9. wyr. TS z 29.7.2019 r., Funke Medien NRW GmbH, C-469/17, ECLI:EU:C:2019:623,
  10. wyr. TS z 30.4.2019 r., Republika Włoska p. Radzie Unii Europejskiej, C-611/17, ECLI:EU:C:2019:332,
  11. wyr. TS z 26.5.2016 r., Komisja Europejska p. Republice Grecji, C-244/15, ECLI:EU:C:2016:359,
  12. wyr. TS z 6.7.1956 r., Fédération charbonnière de Belgique p. Wysokiej Władzy, C-8/55, ECLI:EU:C:1956:7;
  13. wyr. TS z 12.6.1958 r., Compagnie des hauts fourneaux de Chasse p. Wysokiej Władzy, C-15/57, ECLI:EU:C:1958:6.
  14. wyr. TS z 23.10.1973 r., Balkan Import Export GmbH p. Hauptzollamt Berlin Packhof, C-5/73. ECLI:EU:C:1973:109;
  15. wyr. TS z 24.10.1973 r., Schlüter p. Hauptzollamt Lörrach, C-9/73, ECLI:EU:C:1973:110.
  16. wyr. TS. z 20.5.1976 r., De Peijper, C-104/75, ECLI:EU:C:1976:67;
  17. wyr. TS z 17.12.1981 r., Postępowanie karne p. Webb, C-279/80, ECLI:EU:C:1981:314.
  18. wyr. TS z 9.11.1995 r., RFN p. Radzie, C-426/93, ECLI:EU:C:1995:367.
  19. wyr. TS z 11.1.2017 r., Królestwo Hiszpanii p. Radzie Unii Europejskiej, C-128/15, ECLI:EU:C:2017:3,
  20. wyr. TS z 21.6.2018 r., Rzeczpospolita Polska p. Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii Europejskiej, C-5/16, ECLI:EU:C:2018:483,
  21. wyr. TS. z 13.5.1997 r., RFN p. Parlamentowi i Radzie, C-233/94, ECLI:EU:C:1997:231,
  22. wyr. TS z 12.12.2006 r., RFN p. Radzie i Parlamentowi, C-380/03, ECLI:EU:C:2006:772,
  23. wyr. TS z 24.9.2019 r., Google LLC, C-507/17, ECLI:EU:C:2019:772, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  24. wyr. TS z 9.11. 2010 r., Volker und Markus Schecke i Eifert, C-92/09 i C-93/09, ECLI:EU:C:2010:662,
  25. wyr. TS z 22.11.2018 r., Swedish Match AB, C-151/17, ECLI:EU:C:2018:938.
  26. wyr. TS z 21.12.2011 r., Danske Svineproducenter, C-316/10, ECLI:EU:C:2011:863,
  27. wyr. TS z 8.5.2019 r., PI, C-230/18, ECLI:EU:C:2019:383,
  28. wyr. TS z 19.4.2007 r., Aikaterini Stamatelaki, C-444/05, ECLI:EU:C:2007:231,
  29. wyr. TS z 18.12.2007 r., A., C-101/05, ECLI:EU:C:2007:804,
  30. wyr. TS z 20.5.1992 r., Ramrath, C-106/91, ECLI:EU:C:1992:230;
  31. wyr. TS z 17.12.1981 r., Frans-Nederlandse Maatschappij voor Biologische Producten, 272/80, ECLI:EU:C:1981:312.
  32. wyr. TS z 16.5.2006 r., Watts, C-372/04, ECLI:EU:C:2006:325,
  33. wyr. TS z 1.6.1999 r., Klaus Konle v. Austrii, C-302/97, ECLI:EU:C:1999:271, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  34. wyr. TS z 23.11.1999 r., Postępowanie karne v. Arblade & Flis SARL i Bernard Leloup i Sofrage SARL, C-369/96 i 376/96, ECLI:EU:C:1999:575;
  35. wyr. TS z 17.12.2015 r., Gergely Szemerey, C-330/14, ECLI:EU:C:2015:826, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  36. wyr. TS z 28.6.2007 r., Bonn Fleisch, C-1/06, ECLI:EU:C:2007:396,
  37. wyr. TS z 14.12. 2004 r., Komisja v. Niemcy, C-463/01, ECLI:EU:C:2004:797,
  38. wyr. TS z 14.12.2004 r., Radlberger Getränkegesellschaft i S. Spitz, C-309/02, ECLI:EU:C:2004:799,
  39. wyr. TS z 24.6.2019 r., Komisja Europejska p. Rzeczypospolitej Polskiej, C-619/18, ECLI:EU:C:2019:531,
  40. wyr. TS z 6.11.2012 r., Komisja p. Węgrom, C-286/12, ECLI:EU:C:2012:687,
  41. wyr. TS z 12.4.2018 r., Komisja Europejska p. Królestwu Danii, C-541/16, ECLI:EU:C:2018:251,
  42. wyr. TS z 6.3.2014 r., Siragusa, C-206/13, ECLI:EU:C:2014:126, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  43. wyr. TS z 7.5.1998 r., Clean Car Autoservice GmbH v. Landeshauptmann von Wien, C-350/96, ECLI:EU:C:1998:205, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  44. wyr. TS z 29.2.1996 r., Skanavi, C-193/94, ECLI:EU:C:1996:70, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  45. wyr. TS z 2.5.2019 r., Lavorgna Srl, C-309/18, ECLI:EU:C:2019:350,
  46. wyr. TS z 29.7.2019 r., Funke Medien NRW GmbH, C-469/17, ECLI:EU:C:2019:623,
  47. wyr. TS z 17.4.2008 r., Confederatie van Immobiliën-Beroepen van België VZW and Beroepsinstituut van Vastgoedmakelaars v. Van Leuken, C-197/06, ECLI:EU:C:2008:229, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  48. wyr. TS z 28.6.2007 r., Bonn Fleisch, C-1/06, ECLI:EU:C:2007:396,
  49. wyr. TS z 22.11.2005 r., Mangold, C-144/04, ECLI:EU:C:2005:709,
  50. wyr. TS z 19.1.2010 r., Kücükdeveci, C-555/07, ECLI:EU:C:2010:21.
  51. wyr. TS z 12.4.2018 r., Komisja Europejska p. Królestwu Danii, C-541/16, ECLI:EU:C:2018:251,
  52. wyr. z 21.12.2011 r., Ministre de l’Intérieur, de l’Outre-mer, des Collectivités territoriales et de l’Immigration, C-465/10, ECLI:EU:C:2011:867, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  53. wyr. TS z 24.1.2008 r., Roby Profumi, C-257/06, ECLI:EU:C:2008:35, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  54. wyr. TS z 29.1.2008 r., Promusicae, C-275/06, ECLI:EU:C:2008:54, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  55. wyr. TS z 6.11.2003 r., Lindqvist, C-101/01, ECLI:EU:C:2003:596,
  56. wyr. TS z 26.6. 2007 r., Ordre des barreaux francophones et germanophone i in., C-305/05 , ECLI:EU:C:2007:383,
  57. wyr. TS z 8.2.2018 r., Komisja Europejska p. Republice Greckiej, C-590/16, ECLI:EU:C:2018:77,
  58. wyr. TS z 28.1.1999 r., Unilever, C-77/97, ECLI:EU:C:1999:30,
  59. wyr. TS z 29.2.1996 r., Skanavi, C-193/94, ECLI:EU:C:1996:70,
  60. wyr. TS z 7.7.1976 r., Lynne Watson and Alessandro Belmann, C-118/75, ECLI:EU:C:1976:106, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  61. wyr. TS z 17.9.2002 r., Baumbast i “R”, C-413/99, ECLI:EU:C:2002:493,
  62. wyr. TS z 11.7.2002 r., Mary Carpenter v. Secretary of State for the Home Department, C-60/00, ECLI:EU:C:2002:434,
  63. wyr. TS z 29.11.2001 r., François De Coster, C-17/00, ECLI:EU:C:2001:651,
  64. wyr. TS z 14.2.2008 r., Dynamic Medien, C-244/06, ECLI:EU:C:2008:85, pkt 50;
  65. wyr. TS z 12.7.2001 r., B.S.M. Smits, małżonce Geraets, przeciwko Stichting Ziekenfonds VGZ i H.T.M. Peerbooms przeciwko Stichting CZ Groep Zorgverzekeringen,C-157/99, ECLI:EU:C:2001:404,
  66. wyr. TS z 28.1.2010 r., Komisja v. Francja, C-333/08, ECLI:EU:C:2010:44,
  67. wyr. TS z 12.4.2018 r., Komisja Europejska p. Królestwu Danii, C-541/16, ECLI:EU:C:2018:251,
  68. wyr. TS z 29.6.2017 r., Komisja Europejska p. Republice Portugalskiej, C-126/15, ECLI:EU:C:2017:504, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  69. wyr. TS z 30.1.2019 r., Planta Tabak-Manufaktur Dr. Manfred Obermann GmbH & Co. KG, C-220/17, ECLI:EU:C:2019:76,
  70. wyr. TS z 21.5.2019 r., Komisja Europejska p. Węgrom, C-235/17, ECLI:EU:C:2019:432,
  71. wyr. TS z 11.6.2015 r., Berlington, C-98/14, ECLI:EU:C:2015:386,
  72. wyr. TS z 12.9.2019 r., Zoran Maksimovic i in., C-64/18, C-140/18, C-146/18 i C-148/18, ECLI:EU:C:2019:723, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  73. wyr. TS z 13.11.2018 r., Čepelnik, C-33/17, EU:C:2018:896, pkt 42, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  74. wyr. TS z 14.7.2005 r. Holandia v. Komisja, C-452/00, ECLI:EU:C:2005:452,
  75. wyr. TS z 14.4.2005 r., Królestwo Belgii v. Komisja, C-110/03, ECLI:EU:C:2005:223,
  76. wyr. TS z 14.9.2006 r., Alfa Vita Vassilopoulos, C-158/04, ECLI:EU:C:2006:562,
  77. wyr. TS z 23.10.1997 r., Harry Franzén, C-189/95, ECLI:EU:C:1997:504,
  78. wyr. TS z 28.9.2006 r., Ahokainen i Leppik, C-434/04, ECLI:EU:C:2006:609,
  79. wyr. z 4.5.2016 r., Polska p. Parlament i Rada, C-358/14, EU:C:2016:323,
  80. wyr. TS z 6.9.2017 r., Republika Słowacka i Węgry p. Radzie Unii Europejskiej, C-643/15 i C-647/15, ECLI:EU:C:2017:631,
  81. wyr. TS z 10.12.2002 r., British American Tobacco (Investments) i Imperial Tobacco, C-491/01, EU:C:2002:741,
  82. wyr. TS z 16.6.2015 r., Gauweiler i in., C-62/14, EU:C:2015:400,
  83. wyr. TS z 9.3.2010 r., ERG i in., C-379/08 i C-380/08, EU:C:2010:127,
  84. wyr. TS z 2.5.2019 r., Lavorgna Srl, C-309/18, ECLI:EU:C:2019:350,
  85. wyr. TS z 8.2.2018 r., Lloyd’s of London, C-144/17, ECLI:EU:C:2018:78,
  86. wyr. TS z 6.11.2014 r., Mac GmbH, C-108/13, ECLI:EU:C:2014:2346,
  87. wyr. TS z 7.4.1981 r., United Foods BV v. Belgia, C-132/80, ECLI:EU:C:1981:87,
  88. wyr. TS z 2.2.1994 r. w sprawie C-315/92 Verband Sozialer Wettbewerb v. Clinique Laboratories i Estée Lauder, ECLI:EU:C:1994:34,
  89. wyr. TS z 16.12. 2000 r., Komisja v. Belgia, C-217/99, ECLI:EU:C:2000:638;
  90. wyr. TS z 25.10.2001 r. Finalarte i in., sprawy połączone C-49/98, C-50/98, C-52-54/98 i C-68-71/98, ECLI:EU:C:2001:564,
  91. wyr. TS z 26.2.1991 r., Komisja v. Grecja, C-198/89, ECLI:EU:C:1991:79,
  92. wyr. TS z 26.2.1991 r., Komisja v. Włochy, C-180/89, ECLI:EU:C:1991:78,
  93. wyr. TS z 26.2.1991 r., Komisja v. Francja, C-154/89, ECLI:EU:C:1991:76,
  94. wyr. TS z 26.5.2005 r., Komisja p. Francji, C-212/03, ECLI:EU:C:2005:313,
  95. wyr. TS z 6.3. 2018 r., SEGRO i Horváth, C-52/16 i C-113/16, EU:C:2018:157,
  96. wyr. TS z 28.4.1998 r., Nicolas Decker v. Caisse de Maladie des Employes Prives, C-120/95, ECLI:EU:C:1998:167,
  97. wyr. TS z 23.9.2003 r., Margarethe Ospelt i Schlössle Weissenberg Familienstiftung, C-452/01, ECLI:EU:C:2003:493.
  98. wyr. TS z 18.12.1997 r., Molenheide i in., C-286/94, C-340/95, C-401/95 i C-47/96, EU:C:1997:623, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  99. wyr. TS z 22.10.2015 r., Impresa Edilux i SICEF, C-425/14, EU:C:2015:721,
  100. wyr. TS z 28.1.1992 r., Komisja v. Belgia, C-300/90, ECLI:EU:C:1992:37,
  101. wyr. TS z 28.1.1992 r., Klaus Bachmann v. Kingdom of Belgium, C-204/90, ECLI:EU:C:1992:35,
  102. wyr. TS z 10.5.1995 r., Alpine Investments BV v. Minister van Financiën, C-384/93, ECLI:EU:C:1995:126,
  103. wyr. TS z 25.7.1991 r., Aragonesa de Publicidad Exterior and Publivia v. Departamento de Sanidad y Seguridad Social de Cataluña, C-1/90, ECLI:EU:C:1991:327.
  104. wyr. TS z 10.7.1991 r., Komisja v. Francja, C-294/89, ECLI:EU:C:1991:302,
  105. wyr. TS z 8.2.1983 r., Komisja v. Zjednoczone Królestwo, 124/81, ECLI:EU:C:1983:30,
  106. wyr. TS z 6.6.1984 r. Melkunie, Rec. 1984, C-97/83, s. 2367.
  107. wyr. TS z 11.9.2003 r., Anomar, C-6/01, ECLI:EU:C:2003:446,
  108. wyr. TS z 29.7.2019 r., Bayerische Motoren Werke AG, C-654/17, ECLI:EU:C:2019:634,
  109. wyr. TS z 7.9.2016 r., Pilkington Group Ltd, C-101/15, ECLI:EU:C:2016:631, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  110. wyr. TS z 23.4.2015 r. LG Display Co. Ltd, C-227/14, ECLI:EU:C:2015:258, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  111. wyr. TS z 11.7.2007 r., Alrosa Company Ltd p. Komisji, T-170/06, ECLI:EU:T:2007:220,
  112. wyr. TS z 5.5.1998 r., National Farmers’ Union i in., C-157/96, ECLI:EU:C:1998:191,
  113. wyr. TS z 25.3.2004 r., Azienda Agricola Ettore Ribaldi i in., C-480/00 i n, EU:C:2004:179, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  114. wyr. TS z 19.9.2000 r., Ampafrance SA, C-177/99 i 181/99, ECLI:EU:C:2000:470,
  115. wyr. TS z 2.12. 2004 r., Komisja v. Holandia, C-41/02, ECLI:EU:C:2004:762,
  116. wyr. TS z 6.6. 1996 r., Komisja v. Włochy, C-101/94, Rec. 1996, s. I-2691,
  117. wyr. TS z 9.7.1997 r., Parodi, C-222/95, Rec. 1997, s. I-3899,
  118. wyr. TS z 4.12. 1986 r., Komisja v. Niemcy, C-205/84 Rec. 1986, s. 3755,
  119. wyr. TS z 19.1.1999 r., Postępowanie karne v. Donatella Calfa, C-348/96, Rec. 1999, s. I-11,
  120. wyr. TS z 26.5.2005 r., Komisja v. Francja, C-212/03, ECLI:EU:C:2005:313;
  121. wyr. TS z 29.4.2004 r. Komisja v. Niemcy, C-387/99, Rec. 2004, s. I-3751,
  122. wyr. TS z 3.2.1982 r., Seco, C-62/81 i C-63/81, Rec. 1982, s. 223,
  123. wyr. TS z 11.4.2019 r., Repsol Butano SA, C-473/17 i C-546/17, ECLI:EU:C:2019:308,
  124. wyr. TS z 12.6.2003 r., Schmidberger Internationale Transporte & Planzüge v. Austria, C-112/00, ECLI:EU:C:2003:333.
  125. wyr. TS z 26.5. 2005 r., Komisja v. Francja, C-212/03, ECLI:EU:C:2005:313,
  126. wyr. TS z 13.5.2003 r., Komisja v. Zjednoczone Królestwo, C-98/01, ECLI:EU:C:2003:273,
  127. wyr. TS z 23.12. 2015 r., Scotch Whisky Association, C-333/14, ECLI:EU:C:2015:845,
  128. wyr. TS z 13.3.2008 r., Komisja/Belgia, C-227/06, EU:C:2008:160,
Wykaz orzeczeń do prawa do obrony/Index of judgements concerning the right of defence

  1. wyr. TS z 5.10.2014 r., Sophie Mukarubega, C‑166/13, ECLI:EU:C:2014:2336.
  2. wyr. TS z 22.10.2020 r., P, Silver Plastics GmbH & Co. KG, C‑702/19, ECLI:EU:C:2020:857
  3. wyr. TS z 26.9.2018 r., Belastingdienst/Toeslagen, C‑175/17, ECLI:EU:C:2018:776,
  4. wyr. TS z 29.7.2019 r., Massimo Gambinow, C‑38/18, ECLI:EU:C:2019:628,
  5. wyr. TS z 29.1.2013 r., Ciprian Vasilem Radu, C‑396/11, ECLI:EU:C:2013:39,
  6. wyr. TS z 26.2.2013 r., Stefano Melloni, C‑399/11, ECLI:EU:C:2013:107,
  7. wyr. TS z 3.7.2014 r., Kamino International Logistics, C-129/13, ECLI:EU:C:2014:2041, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  8. wyr. TS z 21.9.1989 r., Hoechst przeciwko Komisji, C-46/87 i C-227/88, ECLI:EU:C:1989:337,
  9. wyr. TS z 13.9.2018 r., UBS Europe SE, C‑358/16 ECLI:EU:C:2018:715, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  10. wyr. TS z 13.2.1979 r., Hoffmann‑La Roche/Komisja, C-85/76, ECLI:EU:C:1979:36,
  11. wyr. TS z 2.10.2003 r., ARBED/Komisja, C‑176/99 P, ECLI:EU:C:2003:524,
  12. wyr. TS z 26.9.2013 r., Texdata Software, C‑418/11, ECLI:EU:C:2013:588, (krajowe postępowanie karowe/national fining proceedings),
  13. wyr. TS z 14.9.2010 r., P, Akzo Nobel Chemicals Ltd, C‑550/07, ECLI:EU:C:2010:512,
  14. wyr. TS z 7.1.2004 r., Aalborg Portland i in./Komisja, C‑204/00 P, C‑205/00 P, C‑211/00 P, C‑213/00 P, C‑217/00 P i C‑219/00 P, ECLI:EU:C:2004:6,
  15. wyr. TS z 25.10.2011 r., Solvay/Komisja, C‑110/10 P, ECLI:EU:C:2011:687
  16. wyr. TS z 18.12.2008 r., Sopropé, C‑349/07, ECLI:EU:C:2008:746,
  17. wyr. TS z 15.10.2002 r., Limburgse Vinyl Maatschappij i in./Komisja, C-238/99 P, C-244/99 P, C-245/99 P, C-247/99 P, od C-250/99 P do C-252/99 P i C-254/99 P, ECLI:EU:C:2002:582,
  18. wyr. TS z 1.7.2010 r., Knauf Gips/Komisja, C‑407/08 P, ECLI:EU:C:2010:389,
  19. wyr. TS z 5.6.2018 r., Nikolay Kolevow, C‑612/15, ECLI:EU:C:2018:392,
  20. wyr. TS z 21.11.1991 r., Technische Universität München, C‑269/90, ECLI:EU:C:1991:438,
  21. wyr. TS z 22.10.2020 r., P, Silver Plastics GmbH & Co. KG, C‑702/19, ECLI:EU:C:2020:857,
  22. wyr. TS z 19.12.2013 r., Siemens i in./Komisja, C‑239/11 P, C‑489/11 P i C‑498/11 P, niepublikowany, ECLI:EU:C:2013:866,
  23. wyr. TS z 6.11.2012 r., Otis i in., C‑199/11, ECLI:EU:C:2012:684,
  24. wyr. TS z 13.2.2020 r., TX, C‑688/18, ECLI:EU:C:2020:94,
  25. wyr. TS z 6.9.2012 r., Trade Agency, C‑619/10, ECLI:EU:C:2012:531,
  26. wyr. TS z 24.6.2019 r., Komisja Europejska przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, C‑619/18, ECLI:EU:C:2019:531.
  27. wyr. TS z 9.11.2017 r., Ispas, C‑298/16, ECLI:EU:C:2017:843,
  28. wyr. TS z 10.7.2014 r., Kalliopi Nikolaou, C‑220/13, ECLI:EU:C:2014:2057,
  29. wyr. TS: z 8.7.1999 r., Hüls AG przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, C-199/92, ECLI:EU:C:1999:358,
  30. wyr. TS z 8.7.1999 r., Montecatini SpA przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, C-235/92, ECLI:EU:C:1997:362,
  31. wyr. Sądu z 6.10.2005 r., Sumitomo Chemical Co. Ltd i Sumika Fine Chemicals Co. Ltd przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, T-22/02 oraz T-23/02, ECLI:EU:T:2005:349,
  32. wyr. TS z 5.9.2019 r., AH, C‑377/18, ECLI:EU:C:2019:670, pkt 41-42,
  33. wyr. TS z 5.7.2016 r., Atanas Ognyanovow, C-614/14, ECLI:EU:C:2016:514
  34. wyr. Sądu z 4.4. 2019 r., Amador Rodriguez Prieto przeciwko Komisji Europejskiej, T-61/18, ECLI:EU:T:2019:217,
  35. wyr. TS z 12.7. 2012 r., Komisja/Nanopoulos, T-308/10 P, ECLI:EU:T:2012:370,
  36. wyr. TS z 19.9.2019 r., EP, C-467/18, ECLI:EU:C:2019:765,
  37. wyr. TS z 19.9.2018 r., Emil Milev, C-310/18, ELCI:EU:C:2018:732,
  38. wyr. TS z 5.9.2019 r., Postępowanie karne przeciwko AH i in., C-377/18, ECLI:EU:C:2019:670,
  39. wyr. TS z 21.1.2016 r., Eturas i in., C-74/14, ECLI:EU:C:2016:42,
  40. wyr. TS z 12.4.2013 r., CISAC/Komisja, T-442/08, ECLI:EU:T:2013:188,
  41. wyr. TS z 22.11.2012 r., E. ON Energie AG p. Komisja Europejska, C-89/11, ECLI:EU:C:2012:738,
  42. wyr. Sądu z 28.3.2019 r., Pometon SpA, przeciwko Komisji Europejskiej, T-433/16, ECLI:EU:T:2019:201,
  43. wyr. TS z 28.3.2012 r., BD/Komisja, F-36/11, ECLI:EU:F:2012:49,
  44. wyr. TS z 29.4.2015 r., CJ/ECDC, F-159/12 i F-161/12, ECLI:EU:F:2015:38,
  45. wyr. TS: z 16.7.2009 r., Postępowanie karne przeciwko Tomaszowi Rubachowi, C-344/08, ECLI:EU:C:2009:482,
  46. wyr. TS z 18.12.2007 r., Fazenda Pública – Director Geral das Alfândegas przeciwko ZF Zefeser – Importação e Exportação de Produtos Alimentares Lda, C-62/06, ECLI:EU:C:2007:811.
  47. wyr. TS z 5.4.2016 r., Pál Aranyosi i Robert Căldăraru przeciwko Generalstaatsanwaltschaft Bremen, C-404/15 i C-659/15 PPU, ECLI:EU:C:2016:198,
  48. wyr. TS z 27.9.2017 r., Peter Puškár, C-73/16, ECLI:EU:C:2017:725,
  49. wyr. TS z 7.12.2010 r., VEBIC, C-439/08, ECLI:EU:C:2010:739,
  50. wyr. TS z 6.9.2013 r., H.N., C-604/12, ECLI:EU:C:2014:302,
  51. wyr. Sądu z 10.11.2017 r., Icap i in./Komisja, T-180/15, ECLI:EU:T:2017:795, pkt 257.
  52. wyr. Sądu z 22.3.2018 r., Stavytskyi/Rada, T-242/16, ECLI:EU:T:2018:166,
  53. wyr. TS z 24.9.2019 r., HSBC Holdings plc, i in. przeciwko Komisji Europejskiej , T-105/17, ECLI:EU:T:2019:675,
  54. wyr. TS z 12.1.2017 r., Timab Industries i Cie financière et de participations Roullier (CFPR) przeciwko Komisji Europejskiej, C-411/15, ECLI:EU:C:2017:11,
  55. wyr. TS z 19.6.2014 r., FLS Plast A/S, C‑243/12, ECLI:EU:C:2014:2006,
  56. wyr. TS z 26.9.2013 r., The Dow Chemical Company/Komisja, C‑179/12 P, EU:C:2013:605,
  57. wyr. TS z 4.10.2013 r., Eni/Komisja, C‑508/11 P, EU:C:2013:289,
  58. wyr. TS z 5.12.2019 r., Centraal Justitieel Incassobureau, Ministerie van Veiligheid en Justitie (CJIB), C‑671/18, ECLI:EU:C:2019:1054, opinia rzecznik Generalnej V. Trstenjak z 3.5.2007 r. w sprawie C-62/06, Fazenda Pública – Director Geral das Alfândegas przeciwko ZF Zefeser – Importação e Exportação de Produtos Alimentares Lda, ECLI:EU:C:2007:264,
  59. wyr. TS z 21.9.2006 r., JCB Service przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, C-167/04, ECLI:EU:C:2006:594,
  60. wyr. TS z 12.2.2019 r., Postępowanie karne przeciwko RH, C-8/19, ECLI:EU:C:2019:110,

Jeżeli zainteresowały Cię nasze badania i chciałbyś się w nie zaangażować serdecznie zapraszamy do kontaktu drogą mailową.


m.szpyrka@inp.pan.pl