Zakład Prawa Europejskiego
Profesor
email: monika.szwarc@inp.pan.pl
Prof. dr hab. Monika Szwarc stopień doktora nauk prawnych uzyskała w 2004 r. w Instytucie Nauk Prawnych PAN na podstawie rozprawy doktorskiej „Konstrukcja współpracy zacieśnionej w Unii Europejskiej” (promotor prof. dr hab. Władysław Czapliński). Stopień doktora habilitowanego nauk prawnych uzyskała w INP PAN w 2012 r. na podstawie rozprawy habilitacyjnej „Kompetencje Unii Europejskiej w dziedzinie harmonizacji prawa karnego materialnego” (Warszawa 2011). Tytuł profesora uzyskała w 2022 r. Związana z Instytutem Nauk Prawnych od 2004 r. jako adiunkt, następnie jako profesor INP PAN (2012-2022), obecnie jako profesor tytularny (od 2022 r.).
Kierowniczka Zakładu Prawa Europejskiego (od 2018r.). Zastępczyni Przewodniczącej Rady Naukowej INP PAN 2023-2026.
Stypendystka m.in. Fundacji van Calkera (2003), Fundacji „Centrum Europejskie Natolin” (2006), Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2009-2011) oraz Narodowego Centrum Nauki (2018-2023). W latach 2005-2020 członkini kolegium redakcyjnego „Europejskiego Przeglądu Sądowego”, od 2021 r. – redaktor naczelna „Studiów Prawniczych”.
Zainteresowania badawcze
Sądowe stosowanie prawa Unii Europejskiej, w szczególności w dziedzinie prawa karnego i współpracy sądowej w sprawach karnych; ochrona praw podstawowych w szczególności w dziedzinie prawa karnego i współpracy sądowej w sprawach karnych; wzmocniona współpraca i zróżnicowana integracja w Unii Europejskiej; prawo gospodarcze Unii Europejskiej, w szczególności w zakresie swobód rynku wewnętrznego.
Indywidualne projekty badawcze:
- „Swoboda przepływu usług w modelu gospodarki dzielenia się – wyzwania regulacyjne na rynku wewnętrznym Unii Europejskiej” (Narodowe Centrum Nauki, 2018-2021).
- „Kompetencje UE w dziedzinie harmonizacji prawa karnego materialnego” (Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, 2009-2011).
Wybrane publikacje
2020
-
-
- Primacy and direct effect – still together: Popławski II, Case C-573/17, Criminal proceedings against Daniel Adam Popławski, Common Market Law Review 58: 1–20, 2021 (co-author with D. Miąsik, 50%)
- „Effectiveness of EU Directives in National Courts – Judicial Dialogue Continues: The Court of Justice’s Judgment in C-545/17 Pawlak” Polish Yearbook of International Law 2019, s. 267-284 (współautor D. Miąsik, udział 50%)
- „Akty ustawodawcze i nieustawodawcze w prawie Unii Europejskiej w: „System Prawa Unii Europejskiej”. Tom I. Podstawy i źródła prawa Unii Europejskiej, S. Biernat (red.), s. 831-874
- „Stanowienie aktów ustawodawczych” w: „System Prawa Unii Europejskiej”. Tom I. Podstawy i źródła prawa Unii Europejskiej, S. Biernat (red.), s. 875-903
- „Stanowienie aktów delegowanych i wykonawczych” w: „System Prawa Unii Europejskiej”. Tom I. Podstawy i źródła prawa Unii Europejskiej, S. Biernat (red.), s. 905-940
-
2019
-
-
- Komentarz do art. 39-40, 42-46, 48 ust. 1, 49-50 Karty Praw Podstawowych, (w:) A. Wróbel (red.), Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Komentarz, Warszawa 2019
- Modele regulacji rynku wewnętrznego – integracja negatywna i pozytywna, w: D. Kornobis-Romanowska (red.), Prawo rynku wewnętrznego. System prawa Unii Europejskiej. Tom 7, Warszawa 2019, s. 96-132
- Rynek wewnętrzny w ujęciu strukturalnym. Ujęcie podmiotowe, w: D. Kornobis-Romanowska (red.), Prawo rynku wewnętrznego. System prawa Unii Europejskiej. Tom 7, Warszawa 2019, s. 306-325
- Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego, w: D. KornobisRomanowska (red.), Prawo rynku wewnętrznego. System prawa Unii Europejskiej. Tom 7, Warszawa 2019, s. 476-496
- Rynek wewnętrzny a hazard, w: D. Kornobis-Romanowska (red.), Prawo rynku wewnętrznego. System prawa Unii Europejskiej. Tom 7, Warszawa 2019, s. 512-538
-
2018
-
-
- Kwalifikacja prawna krajowych regulacji hazardu z punktu widzenia prawa Unii Europejskiej, w: A. Sołtys, M.Taborowski (red.), Krajowe regulacje hazardu w świetle prawa Unii Europejskiej, Warszawa 2018
-
2017
-
-
- Zakres związania państw członkowskich Kartą Praw Podstawowych w dziedzinie prawa karnego, Studia Prawnicze n 3/2017, s. 47-79
- Łączne zastosowanie sankcji administracyjnych i karnych w świetle zasady ne bis in idem (uwagi na tle orzecznictwa ETPC), Państwo i Prawo z. 12/2017 r., s. 43-56
-
2016
-
-
- Obowiązki państw członkowskich w zakresie notyfikacji przepisów technicznych na podstawie dyrektywy 2015/1535/UE oraz skutki ich naruszenia (w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej), w: M. Taborowski (red.), Skutki braku notyfikacji przepisów technicznych ustawy o grach hazardowych dla wymiaru sprawiedliwości Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa 2016, s. 137-152
- Stosowanie Karty Praw Podstawowych w dziedzinie prawa karnego Unii Europejskiej, w: D. Kornobis-Romanowska (red.) Unia Europejska w roli gwaranta i promotora praw podstawowych, Sopot 2016, s. 165-186
- Swoboda przemieszczania się studentów w Unii Europejskiej – prawo dostępu do szkolnictwa wyższego i stypendiów w kontekście transnarodowym, Przegląd Prawa i Administracji VII, Wrocław 2016, str. 261-290
-
2015
-
-
- The pillars of the European Union still exist? – European Court of Justice (Grand Chamber), Judgement of 6 May 2014, Case C-43/12, Commission v. European Parliament and Council), European Constitutional Law Review 2015 (vol. 11), nr 2, ss. 357-372
-
2014
-
-
- Application of the Charter of Fundamental Rights in the Context of Sanctions Imposed by Member States for Infringements of European Union Law: Comment on Fransson Case, European Public Law, 2/2014, s. 229-245
- Wpływ orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości na prawo karne UE, Europejski Przegląd Sądowy, nr 1/2014, s. 95-100
- National Report: Poland (w:) Union Citizenship: Development, Impact and Challenges. The XXVI FIDE Congress in Copenhagen, 2014, Congress Publications Vol. 2, s. 719-744, Kopenhaga 2014
-
2013
-
-
- Komentarz do art. 39-40, 42-46, 48 ust. 1, 49-50 Karty Praw Podstawowych, (w:) A. Wróbel (red.), Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Komentarz, Warszawa 2013
- Zasada niedyskryminacji ze względu na obywatelstwo a odmowa wykonania ENA wydanego w celu odbycia kary (uwagi na tle art. 4 pkt 6 decyzji ramowej 2002/584), Europejski Przegląd Sądowy, nr 5/2013, s. 11-18
- Ograniczenia prawa dostępu do dokumentów instytucji Unii Europejskiej na podstawie rozporządzenia 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów, Studia Prawnicze, nr 2/1013, s. 163-195
- Comment on Kingdom of Spain v. Council, Italian Republic v. Council (cases C-274/11 and C-295/11), Polish Review of International and European Law 2013 (vol. 2), nr 4, ss. 95-108
- Sankcje w unijnych przepisach rolnych a zasada a zasada ne bis in idem – uwagi na tle wyroku Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-489/10 postępowanie karne v. Ł. Bonda (w:) A. Błachnio-Parzych, J. Jakubowska-Hara, J. Kosonoga, H. Kuczyńska (red.) Problemy wymiaru sprawiedliwości karnej. Księga Jubileuszowa Profesora Jana Skupińskiego, Warszawa 2013, s. 894-921 (współautorstwo z J. Łacny, 50%)
- Usługi medyczne na rynku wewnętrznym Unii Europejskiej (zarys problematyki), w: K. F. Bolt, D. Sieniawska-Michalska, B. Węgrzynowski (red.), Prawne aspekty reformy systemu ochrony zdrowia w Polsce, Gdynia 2013, s. 51-68
-
2012
-
-
- Komentarz do art. 251-257 (Trybunał Sprawiedliwości UE); do art. 326-334 (wzmocniona współpraca), w: A. Wróbel, J. Łacny, D. Kornobis-Romanowska (red.), Komentarz do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Tom III, Warszawa 2012, s. 212-251; 934-967.
- Komentarz do art. 49, 51-53, w: A. Wróbel, D. Miąsik, N. Półtorak (red.), Komentarz do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Tom I, Warszawa 2012, s. 853-867; 884-902 (swoboda przedsiębiorczości)
- Legal Nature of European Union Agricultural Penalties, The European Criminal Law Associations‘ FORUM 2012 / 4 eucrim (współautorstwo z J. Łacny, 50%)
- Ewolucja definicji środka o skutku równoważnym do ograniczeń ilościowych w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości – od Dassonville do Mickelsson, Europejski Przegląd Sądowy, nr 1/2012, s. 31-37
- Wzmocniona współpraca w przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości – podzieleni w jedności?, w: C. Mik (red.) Unia Europejska: zjednoczeni w różnorodności, Warszawa 2012, s. 247-272
-
2011
-
-
- Kompetencje Unii Europejskiej w dziedzinie harmonizacji prawa karnego materialnego, Warszawa 2011, ss. 321
- Odmowa zastosowania przepisu ustawy karnej przez sąd z uwagi na niezgodność z przepisami TFUE statuującymi swobody rynku wewnętrznego, (w:) A. Wróbel (red.) Zapewnienie efektywności orzeczeń sądów międzynarodowych w polskim porządku prawnym, Warszawa 2011, s. 663-695
-
Wcześniejsze publikacje
Monografie
-
-
- Wpływ prawa wspólnotowego na prawo karne państw członkowskich, Centrum Europejskie Natolin, EUI Research Laboratory, Warszawa 2006
- Zróżnicowana integracja i wzmocniona współpraca w prawie Unii Europejskiej, Warszawa 2005
-
Artykuły
-
-
- Harmonizacja znamion przestępstw i kar w Traktacie z Lizbony, Europejski Przegląd Sądowy nr 5/2009, s. 10-17
- Traktat z Lizbony – reforma czy jej pozory?, Studia Prawnicze nr 1/2008, s. 5-63 (współautorstwo z K. Kowalik-Bańczyk, 50%)
- The EU Reform in the Treaty of Lisbon – the Horizontal and Systemic Changes, Polish Yearbook of European Law, vol. 11/2007-2008, s. 139-155 (with K. Kowalik-Bańczyk, 50%)
- Decyzje ramowe jako instrument harmonizacji ustawodawstwa karnego państw członkowskich, Państwo i Prawo, z. 7/2005, s. 22-38
- Współpraca sądowa w sprawach karnych i współpraca policyjna w Traktacie ustanawiającym Konstytucję dla Europy, Przegląd Prawa Europejskiego, nr 3-4/2005, str. 27-37
- Les règles applicables en matière d’établissement dans les relations entre UE et PECO, Revue du Marché commun et de l’Union européenne, nr 459/ 2002, s. 406-410
- Swoboda przepływu osób prawnych we Wspólnocie Europejskiej, Przegląd Prawa Europejskiego, nr 1/2002, s. 15-23
- Warunki poprawnej implementacji dyrektyw w porządkach prawnych państw członkowskich w świetle prawa wspólnotowego, Przegląd Prawa Europejskiego nr 1/2001, s. 5-15
- Ograniczenia swobody zakładania przedsiębiorstw i świadczenia usług w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, Studia Prawnicze nr 2/2001 s. 83-107
- Zasady wglądu do dokumentów instytucji Wspólnot Europejskich, Państwo i Prawo z. 11/2001, s. 63-76
- Swoboda prowadzenia działalności na własny rachunek na podstawie Układu Europejskiego, Kwartalnik Prawa Publicznego nr 3/2001, s. 85-98
-
Redakcje opracowań zbiorowych
-
-
- Komentarz do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, (red. A. Wróbel), tom II (współredakcja z K. Kowalik-Bańczyk, 50%) Warszawa 2012
- Komentarz do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (red. A. Wróbel), tom II (współredakcja z K. Kowalik-Bańczyk, 50%) Warszawa 2009
- Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, tom II – Zasady – orzecznictwo – piśmiennictwo (współredakcja z K. Kowalik-Bańczyk, 50%) Warszawa 2007
-
Opracowania w pracach zbiorowych
-
-
- The Influence of the Treaty of Lisbon on the Polish Legal System” (w:) E. Castorina, P. Policastro (red.) Liberty And Language. The Global Dimension Of European Constitutional Integration, G. Giappichelli Editore, Torino 2010 (współautorstwo z J. Łacny, K. Kowalik-Bańczyk, 33%)
- Możliwość ograniczenia uprawnień obywateli polskich z uwagi na brak miejsca zamieszkania na terytorium RP w świetle wyroku w sprawie Nerkowskiej, [w:] W. Czapliński, B. Łukańko (red.) Problemy prawne w stosunkach polsko-niemieckich u progu XXI wieku, Warszawa 2010, s. 306-336 (współautorstwo z K. Kowalik-Bańczyk, udział 50%).
- Wpływ prawa Unii Europejskiej na prawo karne państw członkowskich – wybrane zagadnienia, (w:) A. Wróbel (red.) Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, tom I, wydanie 2, Warszawa 2010, s. 816-859
- Pytania prawne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach karnych, w:) A. Wróbel (red.) Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, tom I, wydanie 2, Warszawa 2010, s. 980-997
- Ochrona praw jednostek w dziedzinie współpracy sądowej w sprawach karnych, [w:] A. Wróbel (red.) Karta Praw Podstawowych w europejskim i krajowym porządku prawnym, Warszawa 2009, s. 341-360
- Zasada bezpośredniej skuteczności, (w:) K. Kowalik-Bańczyk, M.Szwarc-Kuczer (red.) Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, tom II – Zasady – orzecznictwo – piśmiennictwo, Warszawa 2007, s. 141-270
- Europejski Urząd Policji jako organizacja europejskiej współpracy policyjnej”, [w:] W. Czapliński, A. Wróbel (red.) „Współpraca sądowa w sprawach cywilnych i karnych”, Warszawa 2007, s. 419-453
- Konwencja z Prüm – porażka idei wzmocnionej współpracy w ramach instytucjonalnych UE [w:] J. Barcz (red.) Konwencja z Prüm. Eksperyment prawotwórczy w Unii Europejskiej, Warszawa 2007, s. 29-38
- Sytuacja prawna obywateli państw trzecich w Unii Europejskiej w świetle dyrektywy 2003/109 – ewolucja w kierunku równego traktowania,, [w:] W. Czapliński (red.) Prawo w XXI wieku. Księga pamiątkowa 50-lecia Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2006, s. 904-915
-
Komentarze
-
- Komentarz do art.
- Komentarz do art. 220-225a Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, [w:] A. Wróbel (red.) Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską. Komentarz, T. III (D. Kornobis-Romanowska, J. Łacny, red.), Warszawa 2010, s. 260-302. (Trybunał Sprawiedliwości).
- Komentarz do art. 11-11a Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską [w:] A. Wróbel (red.) Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską. Komentarz, T. I (D. Miąsik, N. Półtorak, red.), Warszawa 2008, s. 318-324 (wzmocniona współpraca).
- Komentarz do art. 43-48 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską [w:] A. Wróbel (red.) Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską. Komentarz, T. I (D. Miąsik, N. Półtorak, red.), Warszawa 2008, s. 887-926 (prawo przedsiębiorczości).